Tag Archief van: #psychologie#ggz#wandeltherapie

De Natuur als co-therapeut

 

“Tijdens dit traject met jou heb ik geleerd dat ik een keuze heb”.

Zo sloten we vandaag een traject van 6 wandelingen en 2 binnen sessies af.  “Het leven doet, mensen doen, dingen gebeuren. En ik kan kiezen wat mijn reactie daarop is. Het stuur in handen nemen en sturen. Ik weet dat het me niet altijd gaat lukken, maar ik weet wat me te doen staat”.

 

Hulpvraag

Soms is de hulpvraag van mensen pijnlijk en complex. Dan zitten er veel hobbels tussen het willen veranderen en loslaten van het oude en het gewend zijn aan vertrouwde automatische patronen. Mijn rol wisselt dan tussen een luisterend oor zijn, erkennen van het ervaren leed en samen zoeken naar de motivatie die nodig is voor werkelijk actief in therapie te geraken.

Soms zijn mensen helemaal klaar voor de verandering die nodig is. De hobbels die er zijn worden zelfstandig genomen. De aangereikte informatie wordt gretig opgenomen en eigen gemaakt. Mijn rol is dan meer reflecterend, confronterend en faciliterend.

 

De natuur

Dit zal voor elke behandelaar herkenbaar zijn denk ik. Maar wat is de rol van mijn co-therapeut, de natuur? Met een menselijke therapeut overleg je verbaal. Je hanteert wellicht dezelfde professionele denkkaders en gelooft in dezelfde interventies of niet. Je hebt een klik met elkaar of niet. Er komt een hoop denken, theorie en meningen bij kijken.

Dat werkt op de hei toch wel anders. De ene keer werk ik samen met een verregende en drassige heide. En de andere keer met een zonovergoten bevroren omgeving. Natuurlijk ben ik blijer met meer zon, maar de klik is er altijd. En discussiëren over het behandelplan of de juiste interventie is er niet bij. De natuur om ons heen is. Punt. Het heeft geen mening over ons of zichzelf, het maakt zich geen zorgen over mijn cliënt, hoeft geen administratie bij te houden en heeft een logische, consequente en terugkerende cyclus. In de winter is het stil, in het voorjaar een groei-explosie, in de zomer zinderend en loom en in de herfst winderig en vol oud blad.

 

Inspirerende collega

Het is een relaxte en inspirerende collega eigenlijk. En een hulpverlener. Dat vond mijn cliënt van vandaag ook.

Na een korte stiltewandeling waarin hij spullen verzamelde, stopten we op een beschutte plek voor een natuurwerk. Binnen de kortste keren had hij zijn leven vormgegeven met behulp van takken, stenen, dennenappels en aarde. De hele heide werd meegenomen in zijn beleving. Ik werd meegenomen in een verhaal over thuis zijn in het eigen huis en gezin, de tijd nemen om in de natuur te zijn en over standvastig en geaard staan in het leven. Zoals de grote witte kei die we tegenkwamen en niet mee konden slepen…

 

Er was overzicht. Acceptatie van hoe het is geweest en hoe het nu is. En een gevoel van keuzevrijheid. Zoals hij op de heide alles mocht kiezen om zijn leven mee vorm te geven, maar zich wel aan de natuurwetten te houden had. Denk aan een zware kei, maar ook de vorm van takken en ander biologisch materiaal die al bepaald is. Hij besefte dat hij zich niet druk hoefde te maken daarover, want daar hebben we geen controle over in het leven. Hij voelde wel de keuze om het te rangschikken zoals het voor hem het beste was op dat moment.

 

Ben jij eraan toe om de natuur als jouw (co)-therapeut te ontmoeten? Om eens vanuit een andere kader naar jezelf of je cliënten te kijken?

 

Wij horen het graag!

 

 

 

 

 

 

Onverwachte hulp

Weet jij nog wat de geur van ijs en ijzel is? Heb je onlangs nog bewust de warmte van de winterzon op je broek waargenomen? Vol ontzag naar een bevroren bos of heide gekeken? En tegelijkertijd een specht aan het werk gehoord ergens ver boven je hoofd?

Winterversie
Twee weken terug, mochten de wandelingen plaatsvinden in een bevroren landschap. Meestal met een warm zonnetje. We hebben ons vergaapt aan de schittering van de heide, overdekt met ontelbare tijdelijke diamantjes van ijs. Unaniem besloten dat we de zonnige route gingen lopen om zoveel mogelijk licht en warmte op te zuigen. En de winterversie van de eerder beschreven zintuigenwandeling veelvuldig gedaan. Want dan arriveer je echt, ben je echt waar je lichaam ook is.

Als Buitenpsycholoog ontmoet ik zoveel mooie mensen. Ze weten eigenlijk wel waar de schoen wringt en vaak ook nog wat ze zouden moeten doen en laten. En anders komen we daar samen achter. Maar dan? Hoe zet je cognitief weten om in fysiek, psychisch en zelfs spiritueel weten? Oftewel, hoe zet je weten om in voelen, waarnemen en doen? Zodat het goed en kloppend voelt en de moeite waard is om al je oude disfunctionele, maar o zo vertrouwde patronen overboord te gooien.

Natuurwerk
Dan moet je het ervaren! Zodoende kwamen een cliënte, Mirjam, en ik tot het maken van een natuurwerk/schilderij. Na een korte wandeling in stilte waarbij zij de opdracht had om iets wat haar aantrok mee te nemen voor haar natuurwerk. We gingen in het zonnetje zitten en zij legde me uit wat haar meegenomen groene tak voor haar betekende. Al pratend en onderzoekend werd er nog een droge tak bijgepakt en een dennenappel. We bleven hangen bij haar droge tak. Daar zat iets vast, emotioneel gesproken dan. Waar de groene tak stond voor verbinding met anderen, levenskracht en samenzijn als onderdeel van het grote geheel, werd de droge tak speciaal gemaakt en voelde kwetsbaar voor Mirjam. Het kon namelijk stuk en was ingewikkeld opgebouwd.

Hondje
We waren zo gefocust op het ingewikkelde verhaal over de droge tak dat we het kleine vriendelijke hondje niet zagen. Pas toen hij een stuk van die tak afbeet, ons trots aankeek, het weggooide en weer terugrende naar zijn baasje, ontwaakten we. Letterlijk. “Zo, dat is ook weer opgelost!” zei Mirjam, voordat we in lachen uitbarsten. De tranen van frustratie en gemis maakten plaats voor tranen van opluchting. Ja, dat was het! Door zichzelf als onderdeel van het geheel te zien, tak nummer 1, kon ook die liefdesrelatie opgenomen worden in het geheel van relaties. Minder isolatie, minder eenzaamheid en minder ingewikkeld.

Relaties
Hoezo is een liefdesrelatie anders dan andere relaties? Waarom moet er zoveel druk op staan? Je hangt je hele levensgeluk toch ook niet aan een vriendschap? Of verwacht dat een vriend of vriendin je ALLES kan geven wat je nodig hebt? Mag het ook luchtig blijven? Meegroeien met jou? Of juist losgelaten worden als het niet meer meegroeit…

Ik nam afscheid van een paar stralende ogen bij de ingang van de heide. Dank je wel hondje voor je interventie! Zo weet je nooit wat er kan gebeuren in de natuur. Het is net zo dynamisch en eigen als het leven zelf. Het leven als stromend geheel en niet als gefragmenteerde delen van een statische en niet passende puzzel. En deze sessie met wat extra hulp van de natuur!

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Bescherming

0 Reacties

 

Wie beschermt jou eigenlijk?
Denk jij dan aan een persoon? Je ouders, je partner, je gezin, je vrienden?

De meeste mensen wel denk ik.
Vandaag stond deze vraag centraal tijdens mijn wandelingen met cliënten.

 

Het was niet mijn intentie om iedereen dezelfde vraag te stellen. Het ontstond.

Op de een of andere manier werkt dat soms zo tijdens mijn wandelingen. Is het de grootsheid van de natuur die uitnodigt tot zulke beschouwende levensvragen? Maakt het samen lopen van hetzelfde pad het makkelijker om moeilijke vragen te stellen en te beantwoorden? Of speelt hier het prachtige synchroniciteit concept van Jung een rol?

(voor meer info daarover zie www.nieuwetijdskind.com).

 

Hechten

We hechten ons aan mensen, dieren, spullen en plekken. Dat hoort bij onze sociale genen, we zijn tenslotte kuddedieren. Om een gemeenschap te vormen heb je hechting nodig, het is de lijm tussen mensen. Het is dan ook niet meer dan logisch dat we ons beschermd weten door bepaalde mensen in ons leven. En als die mensen wegvallen of er überhaupt niet zijn, dan is het overleven geblazen. Dan kunnen we ons kwetsbaar, eenzaam en ontheemd voelen.

Voordat onze beschermers wegvallen, denken wij dat het leven op zou houden als zij er niet meer zouden zijn. En wanneer dat toch gebeurt, ontdekken we dat het leven gewoon doorgaat. We hebben de keus om in die eenzaamheid te blijven zitten of ons af te sluiten voor de kwetsbaarheid. Of we kunnen elders naar bescherming zoeken.

 

Zingevingsvragen

Dit zie ik als een onderdeel van ons zingevingsproces in het leven. Om antwoord te krijgen op de vragen: “Wat doe ik hier?”, ” Wat is het doel van het/mijn leven?” “Wat heeft het allemaal voor zin?” enz. Vroeger voorzag de kerk mensen van antwoorden op deze vragen.
Tijdens het industrialisatietijdperk verloor de kerk die rol aan keiharde materie en aan de wetenschap. Opeens geloofde men alleen nog wat vastgehouden, gekocht of onderzocht kon worden. Evidence based mental health deed zijn intrede in therapieland. Als je maar een bepaalde techniek goed toepaste dan maakte je iemand weer beter.
Inmiddels wint de spirituele zoektocht van mensen ondersteund door een gezonde lifestyle van bewegen en gezond eten terrein op dit vlak. Als we gezond eten, voldoende bewegen en aan zelfontwikkeling doen dan worden we gelukkig(er).

Maar als mensen, ons gezin, gezond eten, yoga of spullen ons niet altijd kunnen beschermen, hoe zit dat dan? Als programma’s, instanties, carrières en geld ons niet gelukkig maken en de rust geven waar we naar zoeken.
Mogen we beschermd worden en gelukkig zijn misschien in een ander daglicht zien?
Niet het voorkomen van alle slechte dingen en pijn in ons leven, maar ons ondersteunen om die slechte dingen en die pijn te kunnen verdragen en verwerken? Geen kant en klare antwoorden en garanties, maar precies dat aanreiken wat we nodig hebben om ons eigen pad te lopen? Om niet verleid te worden tot wanhopige pogingen perfect te zijn of het juiste te doen volgens jezelf of anderen, maar te leren ontdekken wie je nou eigenlijk bent door dingen te doen en te ervaren wat jou blij maakt?

 

Gevoelig onderwerp

Kunnen we ons overgeven aan een ongrijpbare vorm van bescherming? Aan een soort liefdevolle aanwezigheid die er altijd is, weet wat goed voor je is en je nooit beoordeeld?

Maar wel stug datgene blijft aanbieden wat jij nodig moet ervaren om iets te starten, stoppen of veranderen. Voor veel van mijn cliënten is dit een gevoelig onderwerp. En het mooie aan gevoelige onderwerpen is dat eenmaal aangesneden, ze de mooiste juwelen prijsgeven van iemand. Er worden geheime overtuigingen gedeeld waar men zich niet snel over uit zou laten. En zo staan we dan niet meer stil bij alleen problemen of pijn, maar bij iemand zijn sprankje hoop, zijn hartewens, zijn innerlijke rijkdom. Met de nodige humor, omdat er altijd wel een bijna struikel of- glijpartij van mijn kant ingebracht wordt tijdens de wandeling.

 

Overgeven en vertrouwen

Dus hoe voelt dat nu voor jou? Het idee dat er iets is wat jou beschermt als al je andere bescherming in de soep valt? Iets waar je hulp aan mag vragen als je het echt niet meer weet? En dan alleen nog maar hoeft te luisteren, kijken en voelen. Bewust waarnemen. En dan kiezen en doen. Of juist laten.
Op de hei gisteren schaamde niemand zich ervoor eens goed bij deze vraag stil te staan.

Het mee te nemen naar huis en het maar een tijdje uit te proberen.

Overgeven, vertrouwen, hulp vragen en kunnen ontvangen. Want waarom zou je iets geloven wat je zelf niet hebt ervaren? Let op, het vergt wel dat je er open voor staat en het een paar weken elke dag probeert. Eigenlijk net als iedere andere training, medicijn of voornemen.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

State of Mind (gastblog)

Deze keer een gastblog van Sophie! Lees hoe zij wandeltherapie zelf ervaart..

Hoofd draait overuren
Wandeltherapie is voor mij altijd erg welkom als activiteit. Of ik nou moe of energiek ben, het geeft me iedere keer wel iets om op de hei te zijn en wat meer één te worden met de omgeving.
Vandaag is het bij uitstek een goed moment om te gaan wandelen, omdat ik mijn geest de afgelopen week behoorlijk heb uitgeput met piekeren. Samen lopen we over de hei in een rustig tempo. Het is niet zo koud, geen harde wind, alleen wat mist – een vredige setting. Mijn hoofd heeft de voorgaande dagen overuren gedraaid omdat ik met mijn gedachten probeerde te anticiperen op de toekomst. Door allerlei mogelijke scenario’s na te gaan die ik kon verwachten, creëerde ik voor mezelf de illusie dat ik de boel meer onder controle had. Maar ik werd eigenlijk juist doodmoe van deze hersenspinsels en heb nu enorm behoefte aan rust, zelfliefde en luchtigheid.

Kudde hooglanders
We bespreken hoe ik soms terugverlang naar mijn kindertijd vanwege de speelsheid, de onschuld, het dromen en luchtigheid. Mijn moeder herinnerde me laatst nog aan de tijd dat ik als kind achterop de fiets hardop allerlei zelf verzonnen liedjes zong, zonder enkele schaamte. Mijn vader herinnert zich vooral hoe ik door de tuin kon dansen en zingen met een sarong om mijn schouders als cape.. Ik was geen angstig of al te serieus kind. Wel zat ik veel in mijn eigen wereld, die speels en dromerig was. Vandaag de dag zit ik nog steeds veel in mijn eigen wereld, maar dat gaat soms ook gepaard met veel serieusheid en angst. Inmiddels weet ik heel goed dat piekeren me niet verder helpt, maar soms lukt het me niet om uit mijn hoofd te komen.
Tijdens dit gesprek lopen we tegen een kudde Schotse Hooglanders aan die ons het pad versperren.
We blijven even staan om ze te bekijken en Irina wijst me erop hoe aards ze zijn. Ze leven op en van de aarde en dat maakt indruk op me. Het is een kleine kudde die staat te grazen – autonoom (op afstand van elkaar), maar toch duidelijk samen in een groep. De uitstraling van deze dieren is het absolute tegenwicht van mijn state of mind; in het leven staan vanuit mijn hoofd, waar zij duidelijk in het lichaam zitten en aan het léven zijn. Ze staan te grazen en te ‘zijn’ in alle rust en het lijkt alsof niets hen op de kast zou kunnen krijgen. Het confronteert me met mijn manier van leven; dat ik eigenlijk weinig bezig ben met ‘zijn’ in het hier en nu. Maar wat zou ik graag de rust ervaren die de kudde uitstraalt.

Wat een vrijheid!
We lopen verder en bespreken hoe ik meer in het hier en nu kan zijn. Een mogelijke situatie geeft me onrust in mijn buik en hoofd en ik vind het moeilijk om dat uit mijn gedachten te krijgen – ook al weet ik met mijn verstand al wel dat mijn stress reactie niet nodig is. We doen samen een meditatie om te aarden van een minuut of 4 waarbij ik alles waarneem om me heen. Hoe mijn voeten de grond raken, welke kleuren de omgeving heeft, de geuren die op me af komen, wat de hei me nu biedt. Ik adem een paar keer goed in en uit. Vervolgens stelt Irina me dezelfde situatie voor en ik krijg zowaar geen stress reactie. Mijn reactie is nu simpelweg; als zich dat voordoet, dan ga ik toch gewoon weg? Terwijl ik het zeg krijg ik een grote glimlach op mijn gezicht, waarna ik meteen vervolg met ‘maar zo makkelijk kan het toch niet zijn??’. Wel dus. Mijn hoofd (ego) is gepikeerd, maar ik jubel – wat een vrijheid.. wat een rust!
Waar de discussie zich eerst alleen in mijn hoofd afspeelde, doet mijn lichaam nu ook mee – en dat scheelt alles. Natuurlijk betekent deze ervaring ook weer niet dat mijn hele leven nu voorgoed veranderd is, ik ben heus niet van al mijn ongunstige gedachten af. Maar ik heb wel een tool gebruikt die me in de toekomst kan helpen om meer te aarden als ik vastzit in mijn hoofd.

Leren vertrouwen
Tot slot geef ik aan te worstelen met het loslaten van mijn hoofd (gedachten) als algemeen houvast in het leven. Alle psychologische kennis, analyses en relativerende gedachten waren tot nu toe mijn hek waar ik me aan vast kon houden als het wat harder ging waaien in mijn leven. Nu ik al een tijdje in een proces zit waarin ik mijn hoofd als houvast loslaat en meer op mijn lichaam en gevoel mag vertrouwen, stuit ik af en toe nog op angst. Als er iets gebeurt in mijn leven wat me raakt ben ik namelijk gewend om daar een grondige analyse op los te laten en op basis daarvan doorleef ik mijn houding ten opzichte van deze gebeurtenis. Maar dat kost veel energie en je kunt daarnaast ook vaak een speelbal worden van je gedachten, aangezien deze niet ‘waar’ zijn en ook per dag weer kunnen verschillen.
Op mijn gevoel vertrouwen en meebewegen met de stroom van het leven is eng, maar geeft wel veel meer rust. Het vergt vooral vertrouwen. Vertrouwen in het leven, vertrouwen in mezelf, vertrouwen in het universum, vertrouwen in het hier en nu.

We eindigen onze wandeling bij het beginpunt en daar komen we weer een Schotse Hooglander tegen. Maar deze is alleen en bevindt zich op een kruispunt waar veel wandelaars en fietsers langskomen, naar mijn idee geen veilige plek om te grazen. Het dier lijkt zich echter helemaal niet druk te maken om de omgeving. Logisch eigenlijk, bedenk ik me, want de wandelaars en fietsers vormen geen gevaar.
Zo wil ik ook zijn. Oh wat zou ik graag net als die relaxte Schotse Hooglander zijn, heerlijk!
De behoefte om het dier te benaderen en te ontdekken wat er dan gebeurd komt in me naar boven, graag zou ik contact met hem of haar maken. Irina vindt dat helemaal geen aanlokkelijk idee en we lachen even om het verschil in onze behoeften.

Wat het leuke is van een wandeling op de hei, is dat de onderwerpen die we bespreken altijd in levende vormen voorbij komen, mits je goed kijkt. We hadden niet stil hoeven staan bij de Schotse Hooglanders. Maar door dat wel te doen zag ik dat mijn behoefte aan rust, kracht en geaardheid tastbaar voor me stond.
Bijzonder toch?

De Buitenpsychologen 2018/gastblog Sophie

Helderheid en daadkracht kun je oefenen

Ik heb het geluk te wandelen voor mijn werk. En ik wandel met de meest interessante mensen. Al denk ik dat de niet-interessante mens niet bestaat.

Mijn eerste werkweek van 2018 begon met mistige wandelingen en heldere gesprekken. Verschillende verhalen, zelfde thema’s. Werken met wat het leven je aanreikt, een wankel evenwicht weten te bereiken, zelfzorg, maar ook durven leven en genieten. Hoe dan?

 

DE juiste beslissing?
Zelfhulpboeken in overvloed, theorieën te over en een hoofd vol overlevingsstrategieën. Om maar te zwijgen over de omgeving, de ander(en), die meningen en adviezen met je delen.
Het is verleidelijk om daar eindeloos over te filosoferen, te wikken en te wegen over DE juiste beslissing. Hoe voorkomen we toekomstige pijn? Hoe maken we geen fouten? Hoe winnen we van een tegenstander? of hoe voorkomen we verlies?
Het antwoord is simpel en staat je in eerste instantie misschien niet aan. Het antwoord is NIET. We kunnen de toekomst niet voorspellen of voorkomen, net zo min als we het verleden kunnen wijzigen. Als je voor het leven kiest dan kies je ook voor fouten, pijn en verlies. Niet om ze op te zoeken, maar om ze te verdragen als ze er zijn. Zodat er ruimte komt voor licht en luchtigheid, genot, rust, verbinding.

 

Geen strijd
En hoe verdraag je de pijn/twijfel/angst, zonder eronder gebukt te gaan? Door hier te zijn, aanwezig en gefocust. In onze maatschappij, waar mindfulness allang van een hype naar way of life is gegroeid, heb je de ruimte om deze vaardigheden te leren. Stel je voor dat er geen externe tegenstander is waar je het van moet winnen of kan verliezen? Ook die baas niet, die je kan ontslaan. En zeker niet je collega’s die een eigen cultuurtje gecreëerd hebben op het werk waar jij je niet thuis in voelt. Zelfs niet het gezinsleven wat je misschien soms zwaarder valt dan verwacht of gehoopt.

In het hier en nu is er geen strijd. Geen angstige of boze gedachten. Dat ontdekte ik voor de zoveelste keer samen met mijn cliënte op de heide van de week. In het hier en nu is alleen nog helderheid. Helderheid en daadkracht.

 

Doe de oefening in 3 stappen.
Wil je zelf ook die oefening proberen? Hier komt ie:

  1. Adem een paar keer in een uit. Als je het prettig vindt kun je ook even stil staan, je ogen sluiten en dan in en uit ademen.
    Denk aan die ingewikkelde, angstige of zorgelijke situatie. Voel wat dat beeld met je doet. Hoe voel jij je erdoor en waar in je lijf voel je dat? Schrijf het op.
  2. Haal weer een paar keer diep adem en adem je longen helemaal leeg.
    Kijk om je heen. Welke kleuren, vormen en dingen zie je? Als je stil stond, doe dit dan ook lopend. Je omgeving met aandacht bekijken. Richt je dan op je gehoor. Wat hoor je? Welke geluiden zijn meer op de voorgrond en welke zijn verder weg? Zet dan je neus aan het werk. Snuif de geuren op die je omringen. Je kunt ook wrijven aan een blad of een tak oppakken en de geur ervan ervaren.
  3. Ga dan weer terug naar die situatie. Visualiseer het weer en vraag jezelf hetzelfde af als dat je de hele tijd al doet. ‘”Wat moet ik ermee, wat moet ik doen, heb ik een fout gemaakt?”. En antwoord jezelf. Niet nadenken, gewoon het eerste wat bij je opkomt opschrijven.

Je hebt kans dat je automatische denkpiloot, je ego, even koffie is gaan drinken. Dat komt omdat jij met je omgeving bezig was en niet met je (eeuwige) dialoog met hem. En in die paar kostbare seconden kan je innerlijk weten/intuïtie de kans grijpen een antwoord te geven waar je echt iets aan hebt. Misschien lukt het niet de eerste keer niet. En de tweede keer ook niet. De aanhouder wint in deze. Maar daarover later meer… Veel plezier met oefenen!

 

De Buitenpsychologen 2018/Irina Poleacov

 

De weg naar behoeften

 

Naast het feit dat het best wel koud was op de heide, viel het me ook op dat er steeds meer mannen meewandelen. Een mannelijke cliënt noemde het tijd voor zichzelf: me-time. Dat werd bevestigd door andere mannelijke cliënten.

Samen stevig doorstappen, met aandacht voor het pad waarover we liepen, omdat het best glibberig was na al die regen.

 

man-vrouw

En is het nu heel anders voor mij als wandeltherapeut om met een mannelijke cliënt de hei op te gaan? Een beetje wel. Met mijn vrouwelijke cliënten wordt er meer gepraat. En dat voelt dan heel natuurlijk. Veel mannelijke cliënten merken op dat ze normaal niet zoveel over zichzelf spreken. Er valt ook vaker een stilte. Of we staan met regelmaat stil.

 

Nu is dit geen blog waarin de verschillen tussen mannen en vrouwen uitgemeten worden. Op het niveau van behoeften zijn we namelijk behoorlijk hetzelfde. De behoefte aan vrijheid, om nee te zeggen, om volledig jezelf te zijn en jezelf op de wereld neer te zetten. De behoefte om gezien te worden, erkend, gewaardeerd, geliefd. De behoefte aan veiligheid, fysiek en emotioneel.

 

Zelfde behoeften, andere vormen

Dat realiseerde ik me onderweg naar huis, na drie prachtige wandelingen. Zelfde route, andere vorm, zelfde behoeften.

Mijn eerste cliënt beleefde het bos als treurig. Later besefte ze dat die treurigheid als eenzaamheid voelde en van haar zelf was. Als we goed keken naar de interactie tussen de bomen die bijna al hun blad kwijt waren en hun omgeving, dan zagen we gemeenschappelijkheid.  Geen spoor van eenzaamheid. Het blad moest wijken voor de winter en ten behoeve van de wortelgroei die in de herfst optreedt. Wat aan de bovenkant dood en kaal uitzag was druk aan het groeien en oersterk onder de oppervlakte. Dat wilde cliënte ook voelen, kracht en verbinding.

 

Letting go

De tweede afspraak ging veel meer over het loslaten van het geconditioneerde zelf of het ego. Die stem die je onophoudelijk waarschuwt voor het gevaar van dingen anders doen dan het hoort. ‘Dan blijf je alleen over, dan vinden mensen je raar en wordt iedereen boos op je’. Maar als het leven zwaar wordt en je moet vechten voor je gezin en je eigen kwaliteit van leven, dan bied je die onaardige stem eerder het hoofd. Dan ben je bereid om al die angstgedachten los te laten en naar de kern terug te keren. ‘Wat heb ik nodig? ECHT nodig?’ Het antwoord was tijdens dit gesprek stilte en rust en het verlaten bos resoneerde volledig met die behoefte.

 

Stiltewandeling tot de kern

Ik sloot de dag af met een stiltewandeling. Een gesprek wat heel cognitief begon, eindigde midden op een open plek in het bos, luisterend naar de regendruppels. Naar de vogels en in de verte vliegtuigen. Daarna verliep het gesprek organischer, meer vanuit gevoel en kwetsbaarheid. Spijt kon uitgesproken worden, verlangens geformuleerd en verhalen uitgebeeld met behulp van de natuur om ons heen. In het donkere bos met de donkere bomen was het verlangen naar licht, openheid en vrijheid voelbaar. En de plek die het meest licht en open was, een zandvlakte, was door het toedoen van een hek met prikkeldraad, onbereikbaar. Confronterend en helder. Vooral omdat er verderop een poort in het hek zat wat toegang verschafte tot die open plek. De vraag was waar die poort zat in zijn dagelijks leven. En zoals altijd beantwoordde cliënt die belangrijke vraag zelf. Hij had al besloten om een deur dicht te doen in zijn zakelijk leven om weer toegang te krijgen tot datgene wat goed voelde voor hem. Tot het lichte en open gevoel. Tot de kern.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Gebroken takje…

“Zien we elkaar op de heide?” Zo begon ons gesprek vanochtend. Goed gekleed, loopschoenen aan en thermoskan thee mee.

Op koude dagen is dat voor beide gesprekspartners een welkom opwarmertje.

 

Oud trauma
Cliënte, fictieve naam Rebecca, loopt al een tijd met me mee. Verschillende thema’s hebben de revue gepasseerd, meerdere lagen hebben we aangeboord en tijdens de laatste drie sessies zijn we bij een jeugdtrauma aangekomen.

Dat gebeurt vaker tijdens mijn trajecten. Zodra we gaan wandelen, worden zware onderwerpen opeens bespreekbaar(der). Als ik dat check bij mensen, dan vertellen ze dat het gezamenlijk wandelen een soort nodige luchtigheid brengt om alles te bespreken. “Binnen komen die muren zo op me af en voel ik me zwaar en opgelaten als ik dit bespreek”, is 1 van de opmerkingen die ik hoor.

Rebecca had nooit gedacht weer over dit trauma te praten. Ze was er al eerder succesvol voor in behandeling geweest, maar lijkt nu een nieuwe ronde van verwerking in te gaan. Haar lichaam is verkrampt en pijnlijk en smeekt om loslaten en ontspannen. In het hier en nu. Ze weet eigenlijk al wat er speelt en ze weet ook al wat ze moet doen. Maar ze is ook zo gewend aan de vicieuze cirkel van angst, vermijding en pijn. Het verlangen naar warmte, liefde, veiligheid en rust, een basisverlangen van ons allemaal, wordt door haar lichaamsgeheugen geblokt.

Haar verdedigingscentrum, het ego, blijft vasthouden aan de eenzaamheid, onveiligheid en stress die zij en haar lichaam gekend hebben.

 

Anders bekijken
Wat doe je dan? Als je het allemaal al weet? Wat het probleem is, wat je zou moeten doen en denken. Dan maak je een wandeling. Alleen of met een therapeut. Je zet het allemaal op een rijtje. En je kijkt om je heen.

Dat deed Rebecca ook toen haar oog op een boom viel. Tussen de honderden bomen die er op en rondom de heide staan, zag zij deze boom. Hij stond daar maar met een mooie ronde kroon te staan. Het beeld van perfectie voor Rebecca. Zo zou zij eruit willen zien. Zelfstandig en fier, een trots geheel. Maar zo ziet zij zichzelf niet. Dit is haar fantasieboom, haar ideale ik.

We bekijken de boom van dichtbij. De onderste takken zijn heel dicht bij de grond. De andere takken groeien in alle richtingen. Net als zij. Geïnteresseerd in veel dingen in het leven, veel gedaan en uitgeprobeerd. “Toch breken mijn takken als iemand daar te hard mee omgaat”, merkt Rebecca op. Ik wijs haar op de gebroken takken van de boom. Die had ze niet eens gezien. ” Wacht even, die boom zit daar natuurlijk helemaal niet mee! Ik zou verwachten dat de boom al zijn takken zou laten zakken als iemand 1 tak breekt. Maar dat is niet zo! Dus dat hoef ik ook niet te doen. Als iemand 1 takje van me breekt dan hoef ik mijn kroon helemaal niet te laten zakken natuurlijk. Dan mag ik rouwen om het gebroken takje en weer doorgroeien, doorademen en blijven staan”.

 

Alleen NU
We lopen even verder in stilte. Er gaat veel door Rebecca heen, dat is voelbaar. Ze vraagt zich nog 1 ding af. “Maar wanneer kan ik dan eigenlijk beginnen met loslaten, veilig voelen en verbinden?”.
Het antwoord is nu. Er is geen ware reden om niet direct te beginnen met nee zeggen tegen iemand die over je grenzen gaat. Er is geen perfect moment wanneer iedereen er goed voor zit en lekker in zijn vel zit. Er is alleen nu. Als je je meer wilt voelen dan het gebroken takje, dan moet je gaan staan. En je gehele kroon tonen. De boom is geboren om precies dat te doen. En jij ook!

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Twee stadse dames

 

Ook wandeltherapeuten houden van wat tijd voor zichzelf.

En deze keer diende de herfstvakantie als ruimte voor inspiratie. Niet op de heide of op het strand, maar in de stad.

 

Boekarest & Amsterdam
Boekarest is een enorme stad met lange lanen en grote parken, maar ook met vastgelopen verkeer dus wandelen is je beste vervoermiddel.

Al wandelend worden de plaatselijke lekkernijen verorberd en de laatste nieuwtjes uitgewisseld met vrienden.

Toch is het anders deze keer…

Monumentale panden met kogelgaten in de gevels, de gehaaste bevolking en de stroom aan auto’s lijken opeens deel uit te maken van een geheel.

En daarmee verandert mijn beleving van de stad radicaal. In plaats van allerlei losse onderdelen te zien waar ik me aan kan storen, beleef ik de stad als een levend en ademend organisme. Sommige organen van dit organisme functioneren wat beter dan anderen, maar toch klopt het allemaal binnen het gehele plaatje.
Al wandelend en mijmerend bedenk ik me dat ik mijn geliefde Amsterdam ook als een organisme of zelfs persoon kan zien. Waar Boekarest een omvangrijke, trotse maar verwaarloosde dame is die smacht naar wat positieve aandacht, voelt Amsterdam meer als een eigenzinnige, maar warme dame die zich openstelt zonder haar eigenheid te verliezen.

 

Waarnemen verruimen
Allemaal mooi en wel, maar waar komen opeens deze belevingen vandaan? Daar hoef ik niet lang over na te denken. Door het wandelen buiten. Zoals eerder beschreven heeft het wandelen en wandeltherapie veel voordelen. Waaronder ook bewustzijnsverruiming en verbinding ervaren.

Even in het kort: bewustzijn is wat we waarnemen van de buitenwereld en van onszelf. Zowel fysiek, als psychisch, emotioneel en geestelijk.
Tijdens de wandeltherapie wordt de omgeving actief betrokken bij het gesprek. De waarneming wordt als het ware verruimd en verbonden met de omgeving.
Daarnaast zijn er onbewuste waarnemingen zoals de temperatuur, de wind, zon en schaduw, hoogteverschillen in het terrein en nog veel meer.

Als cliënt ben je dan niet alleen maar aan het verwerken wat er besproken wordt, maar ook onbewuste input wordt vanzelfsprekend meegenomen. Mensen vertellen me dat ze zich energieker voelen na een sessie buiten, terwijl we toch veel bespreken en ook nog veel meemaken tijdens het lopen. Ze voelen zich verbonden met de omgeving en ook met zichzelf. Inzichten, acceptatie en verwerking zijn opeens binnen bereik. Alsof het verzet tegen verandering door het fysiek bewegen ook in beweging komt. En minder nodig lijkt.

 

Zonder oordeel
Terugkomend op de bewustzijnsverruiming en de beleving van de omgeving om je heen als een groot organisme waar je deel van uit maakt. Probeer het zelf ook! Terwijl je door een bos wandelt of over het strand loopt. Voel de aarde en bladeren onder je voeten. Hoor de wind met hoge snelheid langs je oren suizen. Raak eens een boom aan tijdens het passeren en word je bewust van de schors. Is het glad of ruw? Pak een hand zand en laat het door je vingers glippen. (Let wel op de windrichting! :-).

Oneindig veel mogelijkheden om actieve meditatie toe te passen ofwel gewoon in het hier en nu te zijn. Waarnemen en niet oordelen.

Zo ben ik begonnen. In de natuur. En nu ervaar ik die verbinding met de omgeving overal.

Ook in een drukke stad! Stap voor stap, zandkorrel voor zandkorrel, wandeling voor wandeling. En dat gun ik iedereen.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Superhelden gezocht

Puber

Gespannen en onderdanig loopt de puber die ik vorige week heb leren kennen op me af. Hij is in Nederland omdat zijn moeder hier woont met haar nieuwe verloofde. Zijn leven, hun leven zou er beter van worden was de verwachting. Tien maanden later is hij eenzaam, wantrouwig, boos en somber. Hij kan geen kant op en ondergaat de ruzies thuis en de eenzaamheid totdat hij op zichzelf kan wonen.
Nog anderhalf jaar en hij is volwassen. Dan kan hij eindelijk weg.

 

Langs het IJ

Deze informatie heb ik binnen 15 minuten verkregen. Vorige week tijdens de intake samen met zijn moeder zaten we binnen en zei hij bijna niks.
Vandaag, al lopend langs het IJ komen de wanhoop, de nachtmerries en de machteloosheid van deze jongeman voorbij. Als hij boos is dan loopt hij opeens sneller. Als hij over zijn enge nachtmerries praat vertraagt hij en komt dichter bij me lopen.
Groot, recht en vastbesloten is hij wanneer hij opmerkt dat “mannen ook gerust wel huilen. Ook al zijn ze stoer en hard. Dat hebben ze nodig om dingen te verwerken”.

 

Lachen

Na een half uur begint hij meer oogcontact te maken. En aan het einde van de sessie lachen we samen om de jeugdhelden van hem die hij allang was vergeten. Superman, Spiderman en andere mannen die anderen hielpen. De wereld mooier maakten. Dat wilde hij ooit ook. Er speelde een ontspannen glimlach om zijn mond terwijl hij het zich herinnerde. De gekooide boze puber waarmee ik op de pont stapte was even een jongen van bijna 17 jaar die praatte over dingen die veel voor hem betekenden.

 

Stap voor stap

Had ik deze informatie binnen kunnen krijgen? Waarschijnlijk. Had ik deze interactie kunnen verkrijgen door tegenover elkaar te zitten op mijn behandelkamer? Minder waarschijnlijk. Had ik al die veranderingen in zijn houding kunnen waarnemen en erop in kunnen spelen als we niet waren gaan lopen buiten? Nee.

Ik heb geen kant en klare oplossing voor zijn gecompliceerde thuissituatie.
Hij weigert nog steeds naar school te gaan. Maar hij voelt zich begrepen en wil praten over wat hem bezig houdt.
Stap voor stap, wandeling voor wandeling, kan hij misschien hier een minder eenzaam leven opbouwen. Lukt het hem om zijn eigen krachtbronnen aan te spreken als hij de kans krijgt. Kan hij het vertrouwen krijgen in een goede afloop en de drive om voor zichzelf op te komen wellicht terugvinden. Zoals zijn oude superhelden dat doen.
En al die opgekropte energie ondertussen lekker van zich af lopen.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov