Heldenverkiezing 2020
De Buitenpsychologen zijn genomineerd voor de Gezonde helden 2020:
Stem voor ons op gezondnu.nl!
Tag Archief van: GZ
Helderheid en daadkracht kun je oefenen
Ik heb het geluk te wandelen voor mijn werk. En ik wandel met de meest interessante mensen. Al denk ik dat de niet-interessante mens niet bestaat.
Mijn eerste werkweek van 2018 begon met mistige wandelingen en heldere gesprekken. Verschillende verhalen, zelfde thema’s. Werken met wat het leven je aanreikt, een wankel evenwicht weten te bereiken, zelfzorg, maar ook durven leven en genieten. Hoe dan?
DE juiste beslissing?
Zelfhulpboeken in overvloed, theorieën te over en een hoofd vol overlevingsstrategieën. Om maar te zwijgen over de omgeving, de ander(en), die meningen en adviezen met je delen.
Het is verleidelijk om daar eindeloos over te filosoferen, te wikken en te wegen over DE juiste beslissing. Hoe voorkomen we toekomstige pijn? Hoe maken we geen fouten? Hoe winnen we van een tegenstander? of hoe voorkomen we verlies?
Het antwoord is simpel en staat je in eerste instantie misschien niet aan. Het antwoord is NIET. We kunnen de toekomst niet voorspellen of voorkomen, net zo min als we het verleden kunnen wijzigen. Als je voor het leven kiest dan kies je ook voor fouten, pijn en verlies. Niet om ze op te zoeken, maar om ze te verdragen als ze er zijn. Zodat er ruimte komt voor licht en luchtigheid, genot, rust, verbinding.
Geen strijd
En hoe verdraag je de pijn/twijfel/angst, zonder eronder gebukt te gaan? Door hier te zijn, aanwezig en gefocust. In onze maatschappij, waar mindfulness allang van een hype naar way of life is gegroeid, heb je de ruimte om deze vaardigheden te leren. Stel je voor dat er geen externe tegenstander is waar je het van moet winnen of kan verliezen? Ook die baas niet, die je kan ontslaan. En zeker niet je collega’s die een eigen cultuurtje gecreëerd hebben op het werk waar jij je niet thuis in voelt. Zelfs niet het gezinsleven wat je misschien soms zwaarder valt dan verwacht of gehoopt.
In het hier en nu is er geen strijd. Geen angstige of boze gedachten. Dat ontdekte ik voor de zoveelste keer samen met mijn cliënte op de heide van de week. In het hier en nu is alleen nog helderheid. Helderheid en daadkracht.
Doe de oefening in 3 stappen.
Wil je zelf ook die oefening proberen? Hier komt ie:
- Adem een paar keer in een uit. Als je het prettig vindt kun je ook even stil staan, je ogen sluiten en dan in en uit ademen.
Denk aan die ingewikkelde, angstige of zorgelijke situatie. Voel wat dat beeld met je doet. Hoe voel jij je erdoor en waar in je lijf voel je dat? Schrijf het op. - Haal weer een paar keer diep adem en adem je longen helemaal leeg.
Kijk om je heen. Welke kleuren, vormen en dingen zie je? Als je stil stond, doe dit dan ook lopend. Je omgeving met aandacht bekijken. Richt je dan op je gehoor. Wat hoor je? Welke geluiden zijn meer op de voorgrond en welke zijn verder weg? Zet dan je neus aan het werk. Snuif de geuren op die je omringen. Je kunt ook wrijven aan een blad of een tak oppakken en de geur ervan ervaren. - Ga dan weer terug naar die situatie. Visualiseer het weer en vraag jezelf hetzelfde af als dat je de hele tijd al doet. ‘”Wat moet ik ermee, wat moet ik doen, heb ik een fout gemaakt?”. En antwoord jezelf. Niet nadenken, gewoon het eerste wat bij je opkomt opschrijven.
Je hebt kans dat je automatische denkpiloot, je ego, even koffie is gaan drinken. Dat komt omdat jij met je omgeving bezig was en niet met je (eeuwige) dialoog met hem. En in die paar kostbare seconden kan je innerlijk weten/intuïtie de kans grijpen een antwoord te geven waar je echt iets aan hebt. Misschien lukt het niet de eerste keer niet. En de tweede keer ook niet. De aanhouder wint in deze. Maar daarover later meer… Veel plezier met oefenen!
De Buitenpsychologen 2018/Irina Poleacov
Twee stadse dames
Ook wandeltherapeuten houden van wat tijd voor zichzelf.
En deze keer diende de herfstvakantie als ruimte voor inspiratie. Niet op de heide of op het strand, maar in de stad.
Boekarest & Amsterdam
Boekarest is een enorme stad met lange lanen en grote parken, maar ook met vastgelopen verkeer dus wandelen is je beste vervoermiddel.
Al wandelend worden de plaatselijke lekkernijen verorberd en de laatste nieuwtjes uitgewisseld met vrienden.
Toch is het anders deze keer…
Monumentale panden met kogelgaten in de gevels, de gehaaste bevolking en de stroom aan auto’s lijken opeens deel uit te maken van een geheel.
En daarmee verandert mijn beleving van de stad radicaal. In plaats van allerlei losse onderdelen te zien waar ik me aan kan storen, beleef ik de stad als een levend en ademend organisme. Sommige organen van dit organisme functioneren wat beter dan anderen, maar toch klopt het allemaal binnen het gehele plaatje.
Al wandelend en mijmerend bedenk ik me dat ik mijn geliefde Amsterdam ook als een organisme of zelfs persoon kan zien. Waar Boekarest een omvangrijke, trotse maar verwaarloosde dame is die smacht naar wat positieve aandacht, voelt Amsterdam meer als een eigenzinnige, maar warme dame die zich openstelt zonder haar eigenheid te verliezen.
Waarnemen verruimen
Allemaal mooi en wel, maar waar komen opeens deze belevingen vandaan? Daar hoef ik niet lang over na te denken. Door het wandelen buiten. Zoals eerder beschreven heeft het wandelen en wandeltherapie veel voordelen. Waaronder ook bewustzijnsverruiming en verbinding ervaren.
Even in het kort: bewustzijn is wat we waarnemen van de buitenwereld en van onszelf. Zowel fysiek, als psychisch, emotioneel en geestelijk.
Tijdens de wandeltherapie wordt de omgeving actief betrokken bij het gesprek. De waarneming wordt als het ware verruimd en verbonden met de omgeving.
Daarnaast zijn er onbewuste waarnemingen zoals de temperatuur, de wind, zon en schaduw, hoogteverschillen in het terrein en nog veel meer.
Als cliënt ben je dan niet alleen maar aan het verwerken wat er besproken wordt, maar ook onbewuste input wordt vanzelfsprekend meegenomen. Mensen vertellen me dat ze zich energieker voelen na een sessie buiten, terwijl we toch veel bespreken en ook nog veel meemaken tijdens het lopen. Ze voelen zich verbonden met de omgeving en ook met zichzelf. Inzichten, acceptatie en verwerking zijn opeens binnen bereik. Alsof het verzet tegen verandering door het fysiek bewegen ook in beweging komt. En minder nodig lijkt.
Zonder oordeel
Terugkomend op de bewustzijnsverruiming en de beleving van de omgeving om je heen als een groot organisme waar je deel van uit maakt. Probeer het zelf ook! Terwijl je door een bos wandelt of over het strand loopt. Voel de aarde en bladeren onder je voeten. Hoor de wind met hoge snelheid langs je oren suizen. Raak eens een boom aan tijdens het passeren en word je bewust van de schors. Is het glad of ruw? Pak een hand zand en laat het door je vingers glippen. (Let wel op de windrichting! :-).
Oneindig veel mogelijkheden om actieve meditatie toe te passen ofwel gewoon in het hier en nu te zijn. Waarnemen en niet oordelen.
Zo ben ik begonnen. In de natuur. En nu ervaar ik die verbinding met de omgeving overal.
Ook in een drukke stad! Stap voor stap, zandkorrel voor zandkorrel, wandeling voor wandeling. En dat gun ik iedereen.
De Buitenpsychologen/Irina Poleacov
Superhelden gezocht
Puber
Gespannen en onderdanig loopt de puber die ik vorige week heb leren kennen op me af. Hij is in Nederland omdat zijn moeder hier woont met haar nieuwe verloofde. Zijn leven, hun leven zou er beter van worden was de verwachting. Tien maanden later is hij eenzaam, wantrouwig, boos en somber. Hij kan geen kant op en ondergaat de ruzies thuis en de eenzaamheid totdat hij op zichzelf kan wonen.
Nog anderhalf jaar en hij is volwassen. Dan kan hij eindelijk weg.
Langs het IJ
Deze informatie heb ik binnen 15 minuten verkregen. Vorige week tijdens de intake samen met zijn moeder zaten we binnen en zei hij bijna niks.
Vandaag, al lopend langs het IJ komen de wanhoop, de nachtmerries en de machteloosheid van deze jongeman voorbij. Als hij boos is dan loopt hij opeens sneller. Als hij over zijn enge nachtmerries praat vertraagt hij en komt dichter bij me lopen.
Groot, recht en vastbesloten is hij wanneer hij opmerkt dat “mannen ook gerust wel huilen. Ook al zijn ze stoer en hard. Dat hebben ze nodig om dingen te verwerken”.
Lachen
Na een half uur begint hij meer oogcontact te maken. En aan het einde van de sessie lachen we samen om de jeugdhelden van hem die hij allang was vergeten. Superman, Spiderman en andere mannen die anderen hielpen. De wereld mooier maakten. Dat wilde hij ooit ook. Er speelde een ontspannen glimlach om zijn mond terwijl hij het zich herinnerde. De gekooide boze puber waarmee ik op de pont stapte was even een jongen van bijna 17 jaar die praatte over dingen die veel voor hem betekenden.
Stap voor stap
Had ik deze informatie binnen kunnen krijgen? Waarschijnlijk. Had ik deze interactie kunnen verkrijgen door tegenover elkaar te zitten op mijn behandelkamer? Minder waarschijnlijk. Had ik al die veranderingen in zijn houding kunnen waarnemen en erop in kunnen spelen als we niet waren gaan lopen buiten? Nee.
Ik heb geen kant en klare oplossing voor zijn gecompliceerde thuissituatie.
Hij weigert nog steeds naar school te gaan. Maar hij voelt zich begrepen en wil praten over wat hem bezig houdt.
Stap voor stap, wandeling voor wandeling, kan hij misschien hier een minder eenzaam leven opbouwen. Lukt het hem om zijn eigen krachtbronnen aan te spreken als hij de kans krijgt. Kan hij het vertrouwen krijgen in een goede afloop en de drive om voor zichzelf op te komen wellicht terugvinden. Zoals zijn oude superhelden dat doen.
En al die opgekropte energie ondertussen lekker van zich af lopen.
De Buitenpsychologen/Irina Poleacov
Dit is mijn boom, dit ben ik.
Zware thema’s
De vorige keer hebben we de wandeling moeten afzeggen. Het stormde en de takken vlogen ons om de oren.
Vandaag konden we de beloofde heidewandeling maken.
“Wat is het hier mooi! Zo puur en rauw!”. Zo begon ons gesprek.
De vorige keer hadden we een intake binnen gedaan en de thema’s die op tafel kwamen waren niet licht. Vandaag zouden we dat gewicht mee de heide op nemen. Maar er leek al een gewicht van mijn cliënte (Mieke) af te vallen zodra we begonnen met lopen. Terwijl we onze weg zochten tussen de mest van de hooglanders en boomwortels liepen we de mistige hei op.
We bespraken de gemaakte afspraken. Een slaapritueel ontwikkelen. Zoals veel mensen met burn-out was de slaap van Mieke niet meer wat het moest zijn. In de ochtend 1 taak en in de middag 1 taak uitvoeren. Maximaal. Boodschappen doen op de rustige tijden om minder overprikkeld te raken. En als ze een klusje deed, na 45 minuten een pauze van 15 minuten nemen. Of ze nu klaar was of niet.
Stem
Het was Mieke gelukt om beter te slapen. Ze merkte dat als ze naar bed ging zodra ze een beetje vermoeidheid voelde om 21.30, ze beter kon slapen dan als ze het rekte tot 23.30.
Grote winst. Pauze nemen en niet gelijk alle energie opmaken zodra ze het voelde bleek lastiger. Er was een stem die zei: ” Wat nou rust, werken moet je!”. Lui zijn was absoluut verboden en werd gelinkt aan rust nemen of rustig aan doen. Ik vroeg haar van wie die stem was. “Mijn vader”, was het aangeslagen antwoord.
Mijn boom
Er kwam veel verdriet vrij. We liepen en zij huilde. Totdat ze plotseling stopte en naar een boom wees: “Dat ben ik, dat is mijn boom”.
Nog meer gewicht viel van haar af. We spraken over de boom en niet meer over haar problemen.
“Die dode takken onderaan, dat zijn de zware dingen uit mijn leven. Ik heb ze niet meer nodig. Ik ben verder gegroeid. Kijk hoe mooi de boom verder gegroeid is. En zie je hoe vroeg de boom takken heeft ontwikkeld?. Al toen de stam nog klein was. Zo ben ik ook al heel jong volwassen geworden. Ik ben mijn eigen wegen in het leven gelopen”.
Ik vroeg Mieke naar haar verdriet. Waar was die gebleven? Het was er nog wel, maar het voelde minder pijnlijk. Ze liet het in die takken op de heide. De natuur wist er wel raad mee.
De Buitenpsychologen/Irina Poleacov
Van ideaal beeld naar verlangen
“Ik heb nog een aantal dingen te bespreken. Voor de rest lukt het steeds beter om minder te oordelen en meer los te laten. Dat geeft rust”.
Zo begon onze sessie op de heide. We zouden elkaar binnen treffen, maar de zon nodigde ons uit om te wandelen. “Wat een goed idee!” , zei mijn cliënt (verder genoemd Ton) toen ik hem bij de ingang van de heide de hand schudde.
Burn-out
Na een fikse burn-out en een re-integratie traject bij een ander bedrijf die niet tot vaste aanstelling leidde, kwam Ton gedesoriënteerd en somber bij me aan een aantal maanden terug. Zijn droombaan had hij op moeten geven nadat hij heel ziek was geweest.
Gewend om altijd door te gaan had hij zich laten bijscholen en was hij vol moed aan een nieuwe carrière begonnen. Totdat hij opgebrand thuis kwam te zitten.
De tijd was gekomen om verlies te verwerken en vanuit zijn gevoel weer nieuwe keuzes te maken op werkgebied. Hij had verstandelijk gekozen voor dit nieuwe bedrijf, maar rouwde eigenlijk nog om zijn verloren carrière. Dat blokkeerde hem in het kiezen van een nieuwe professionele richting. Dus, plek geven aan zijn rouwproces vervolgens herstellen van de burn-out klachten en een nieuwe weg inslaan. Dat werd de focus.
Meer rust
Een half jaar verder is Ton voor het grootste gedeelte hersteld. Hij kan meer rust voelen in het rouwen om de verloren baan en voelt de ruimte om zich te focussen op een nieuwe baan. Volgens zijn oude patronen, of het ego zoals ik het noem, moet de nieuwe baan voldoen aan een ideaal beeld. Ik vraag Ton om iets op de heide aan te wijzen wat dat ideaal beeld dan symboliseert. Hij wijst een grote, perfect gevormde boom aan.
“Dat is een boom die ik als kind zou tekenen” zegt hij. “Helemaal in evenwicht qua maat en vorm”.
De boom staat midden op de heide, dus het heeft het goed overzicht over wat er gebeurt.
“De andere bomen zijn ook mooi, maar die kun je niet helemaal zien. Ik wil graag goed kunnen zien hoe iets zit”.
Adelaar
Ik vraag hem of hij die boom zou willen zijn. “Nee”, is het antwoord. “Het ziet er perfect uit, maar is een beetje saai. Het staat daar maar en wisselt van bladeren elk jaar”.
“Ik wil een adelaar zijn”. “Vliegen door ruige bergen, vrij zijn, overzicht hebben en niet gebonden zijn aan 1 plek. Behalve mijn nest”.
Normaal gesproken vliegen er veel roofvogels boven de heide, maar vandaag zien we er geen. Dat merkt Ton ook op. Zijn adelaar is nog niet in zicht. Ik vraag: “Wat is er nodig om hem te voorschijn te laten komen”?.
Ton vertelt over de geluidsoverlast die hij ervaart van de buren. Dat is momenteel een groot probleem voor hem. We blijven symbolisch bij de adelaar en concluderen dat het nest nog niet op orde is. En zolang dat zo is, zal de adelaar zich ook niet vrij voelen om te vliegen, jagen, ondernemen. Hij moet eerst de basis waar hij zich veilig en ontspannen kan voelen verzorgen en stevig maken.
Focus
Ton weet wel dat hij niet gaat verhuizen terwijl hij nog geen baan heeft. We spreken af dat hij zijn eerste focus op zijn woonomstandigheden richt. En ook daarin zijn ideaalbeeld loslaat. Werken met wat er is. Wanneer er rust is, kan hij bewuster gaan genieten. Wanneer er geluidsoverlast is, richting een keuze maken.
Eerst maar eens blijven waar hij is en een eigen geluid maken. Op zijn plek blijven en een koptelefoon opzetten of even op stap gaan: een keuze maken. Actieve mindfulness noem ik dat. In het moment zijn en een beslissing nemen waar je achter blijft staan. Evalueren en opnieuw een keuze maken.
Niet in een ideaalbeeld blijven hangen, maar als een adelaar telkens de juiste thermiek voor zijn vleugels opzoeken.
De Buitenpsychologen/Irina Poleacov