Tag Archief van: #stress

State of Mind (gastblog)

Deze keer een gastblog van Sophie! Lees hoe zij wandeltherapie zelf ervaart..

Hoofd draait overuren
Wandeltherapie is voor mij altijd erg welkom als activiteit. Of ik nou moe of energiek ben, het geeft me iedere keer wel iets om op de hei te zijn en wat meer één te worden met de omgeving.
Vandaag is het bij uitstek een goed moment om te gaan wandelen, omdat ik mijn geest de afgelopen week behoorlijk heb uitgeput met piekeren. Samen lopen we over de hei in een rustig tempo. Het is niet zo koud, geen harde wind, alleen wat mist – een vredige setting. Mijn hoofd heeft de voorgaande dagen overuren gedraaid omdat ik met mijn gedachten probeerde te anticiperen op de toekomst. Door allerlei mogelijke scenario’s na te gaan die ik kon verwachten, creëerde ik voor mezelf de illusie dat ik de boel meer onder controle had. Maar ik werd eigenlijk juist doodmoe van deze hersenspinsels en heb nu enorm behoefte aan rust, zelfliefde en luchtigheid.

Kudde hooglanders
We bespreken hoe ik soms terugverlang naar mijn kindertijd vanwege de speelsheid, de onschuld, het dromen en luchtigheid. Mijn moeder herinnerde me laatst nog aan de tijd dat ik als kind achterop de fiets hardop allerlei zelf verzonnen liedjes zong, zonder enkele schaamte. Mijn vader herinnert zich vooral hoe ik door de tuin kon dansen en zingen met een sarong om mijn schouders als cape.. Ik was geen angstig of al te serieus kind. Wel zat ik veel in mijn eigen wereld, die speels en dromerig was. Vandaag de dag zit ik nog steeds veel in mijn eigen wereld, maar dat gaat soms ook gepaard met veel serieusheid en angst. Inmiddels weet ik heel goed dat piekeren me niet verder helpt, maar soms lukt het me niet om uit mijn hoofd te komen.
Tijdens dit gesprek lopen we tegen een kudde Schotse Hooglanders aan die ons het pad versperren.
We blijven even staan om ze te bekijken en Irina wijst me erop hoe aards ze zijn. Ze leven op en van de aarde en dat maakt indruk op me. Het is een kleine kudde die staat te grazen – autonoom (op afstand van elkaar), maar toch duidelijk samen in een groep. De uitstraling van deze dieren is het absolute tegenwicht van mijn state of mind; in het leven staan vanuit mijn hoofd, waar zij duidelijk in het lichaam zitten en aan het léven zijn. Ze staan te grazen en te ‘zijn’ in alle rust en het lijkt alsof niets hen op de kast zou kunnen krijgen. Het confronteert me met mijn manier van leven; dat ik eigenlijk weinig bezig ben met ‘zijn’ in het hier en nu. Maar wat zou ik graag de rust ervaren die de kudde uitstraalt.

Wat een vrijheid!
We lopen verder en bespreken hoe ik meer in het hier en nu kan zijn. Een mogelijke situatie geeft me onrust in mijn buik en hoofd en ik vind het moeilijk om dat uit mijn gedachten te krijgen – ook al weet ik met mijn verstand al wel dat mijn stress reactie niet nodig is. We doen samen een meditatie om te aarden van een minuut of 4 waarbij ik alles waarneem om me heen. Hoe mijn voeten de grond raken, welke kleuren de omgeving heeft, de geuren die op me af komen, wat de hei me nu biedt. Ik adem een paar keer goed in en uit. Vervolgens stelt Irina me dezelfde situatie voor en ik krijg zowaar geen stress reactie. Mijn reactie is nu simpelweg; als zich dat voordoet, dan ga ik toch gewoon weg? Terwijl ik het zeg krijg ik een grote glimlach op mijn gezicht, waarna ik meteen vervolg met ‘maar zo makkelijk kan het toch niet zijn??’. Wel dus. Mijn hoofd (ego) is gepikeerd, maar ik jubel – wat een vrijheid.. wat een rust!
Waar de discussie zich eerst alleen in mijn hoofd afspeelde, doet mijn lichaam nu ook mee – en dat scheelt alles. Natuurlijk betekent deze ervaring ook weer niet dat mijn hele leven nu voorgoed veranderd is, ik ben heus niet van al mijn ongunstige gedachten af. Maar ik heb wel een tool gebruikt die me in de toekomst kan helpen om meer te aarden als ik vastzit in mijn hoofd.

Leren vertrouwen
Tot slot geef ik aan te worstelen met het loslaten van mijn hoofd (gedachten) als algemeen houvast in het leven. Alle psychologische kennis, analyses en relativerende gedachten waren tot nu toe mijn hek waar ik me aan vast kon houden als het wat harder ging waaien in mijn leven. Nu ik al een tijdje in een proces zit waarin ik mijn hoofd als houvast loslaat en meer op mijn lichaam en gevoel mag vertrouwen, stuit ik af en toe nog op angst. Als er iets gebeurt in mijn leven wat me raakt ben ik namelijk gewend om daar een grondige analyse op los te laten en op basis daarvan doorleef ik mijn houding ten opzichte van deze gebeurtenis. Maar dat kost veel energie en je kunt daarnaast ook vaak een speelbal worden van je gedachten, aangezien deze niet ‘waar’ zijn en ook per dag weer kunnen verschillen.
Op mijn gevoel vertrouwen en meebewegen met de stroom van het leven is eng, maar geeft wel veel meer rust. Het vergt vooral vertrouwen. Vertrouwen in het leven, vertrouwen in mezelf, vertrouwen in het universum, vertrouwen in het hier en nu.

We eindigen onze wandeling bij het beginpunt en daar komen we weer een Schotse Hooglander tegen. Maar deze is alleen en bevindt zich op een kruispunt waar veel wandelaars en fietsers langskomen, naar mijn idee geen veilige plek om te grazen. Het dier lijkt zich echter helemaal niet druk te maken om de omgeving. Logisch eigenlijk, bedenk ik me, want de wandelaars en fietsers vormen geen gevaar.
Zo wil ik ook zijn. Oh wat zou ik graag net als die relaxte Schotse Hooglander zijn, heerlijk!
De behoefte om het dier te benaderen en te ontdekken wat er dan gebeurd komt in me naar boven, graag zou ik contact met hem of haar maken. Irina vindt dat helemaal geen aanlokkelijk idee en we lachen even om het verschil in onze behoeften.

Wat het leuke is van een wandeling op de hei, is dat de onderwerpen die we bespreken altijd in levende vormen voorbij komen, mits je goed kijkt. We hadden niet stil hoeven staan bij de Schotse Hooglanders. Maar door dat wel te doen zag ik dat mijn behoefte aan rust, kracht en geaardheid tastbaar voor me stond.
Bijzonder toch?

De Buitenpsychologen 2018/gastblog Sophie

De weg naar behoeften

 

Naast het feit dat het best wel koud was op de heide, viel het me ook op dat er steeds meer mannen meewandelen. Een mannelijke cliënt noemde het tijd voor zichzelf: me-time. Dat werd bevestigd door andere mannelijke cliënten.

Samen stevig doorstappen, met aandacht voor het pad waarover we liepen, omdat het best glibberig was na al die regen.

 

man-vrouw

En is het nu heel anders voor mij als wandeltherapeut om met een mannelijke cliënt de hei op te gaan? Een beetje wel. Met mijn vrouwelijke cliënten wordt er meer gepraat. En dat voelt dan heel natuurlijk. Veel mannelijke cliënten merken op dat ze normaal niet zoveel over zichzelf spreken. Er valt ook vaker een stilte. Of we staan met regelmaat stil.

 

Nu is dit geen blog waarin de verschillen tussen mannen en vrouwen uitgemeten worden. Op het niveau van behoeften zijn we namelijk behoorlijk hetzelfde. De behoefte aan vrijheid, om nee te zeggen, om volledig jezelf te zijn en jezelf op de wereld neer te zetten. De behoefte om gezien te worden, erkend, gewaardeerd, geliefd. De behoefte aan veiligheid, fysiek en emotioneel.

 

Zelfde behoeften, andere vormen

Dat realiseerde ik me onderweg naar huis, na drie prachtige wandelingen. Zelfde route, andere vorm, zelfde behoeften.

Mijn eerste cliënt beleefde het bos als treurig. Later besefte ze dat die treurigheid als eenzaamheid voelde en van haar zelf was. Als we goed keken naar de interactie tussen de bomen die bijna al hun blad kwijt waren en hun omgeving, dan zagen we gemeenschappelijkheid.  Geen spoor van eenzaamheid. Het blad moest wijken voor de winter en ten behoeve van de wortelgroei die in de herfst optreedt. Wat aan de bovenkant dood en kaal uitzag was druk aan het groeien en oersterk onder de oppervlakte. Dat wilde cliënte ook voelen, kracht en verbinding.

 

Letting go

De tweede afspraak ging veel meer over het loslaten van het geconditioneerde zelf of het ego. Die stem die je onophoudelijk waarschuwt voor het gevaar van dingen anders doen dan het hoort. ‘Dan blijf je alleen over, dan vinden mensen je raar en wordt iedereen boos op je’. Maar als het leven zwaar wordt en je moet vechten voor je gezin en je eigen kwaliteit van leven, dan bied je die onaardige stem eerder het hoofd. Dan ben je bereid om al die angstgedachten los te laten en naar de kern terug te keren. ‘Wat heb ik nodig? ECHT nodig?’ Het antwoord was tijdens dit gesprek stilte en rust en het verlaten bos resoneerde volledig met die behoefte.

 

Stiltewandeling tot de kern

Ik sloot de dag af met een stiltewandeling. Een gesprek wat heel cognitief begon, eindigde midden op een open plek in het bos, luisterend naar de regendruppels. Naar de vogels en in de verte vliegtuigen. Daarna verliep het gesprek organischer, meer vanuit gevoel en kwetsbaarheid. Spijt kon uitgesproken worden, verlangens geformuleerd en verhalen uitgebeeld met behulp van de natuur om ons heen. In het donkere bos met de donkere bomen was het verlangen naar licht, openheid en vrijheid voelbaar. En de plek die het meest licht en open was, een zandvlakte, was door het toedoen van een hek met prikkeldraad, onbereikbaar. Confronterend en helder. Vooral omdat er verderop een poort in het hek zat wat toegang verschafte tot die open plek. De vraag was waar die poort zat in zijn dagelijks leven. En zoals altijd beantwoordde cliënt die belangrijke vraag zelf. Hij had al besloten om een deur dicht te doen in zijn zakelijk leven om weer toegang te krijgen tot datgene wat goed voelde voor hem. Tot het lichte en open gevoel. Tot de kern.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

De wereld veroveren

Een half uurtje te laat kwam mijn cliënt, verder Hidde genoemd, de heide op snellen.

Vele excuses later stapten we stevig over de verregende paden om warm te blijven.
Of om warm te worden voor mij dan, na een half uurtje wachten. Waarom dat geen punt is? Omdat ik lekker buiten ben. Ik heb de zon vele kleuren zien aannemen terwijl het achter de bomen zakte.
Een galopperend paard bewonderd en een schuilplek voor de wind gezocht. En voorbereid op een lastig gesprek.

 

Dood spoor
Hidde kwam 5 maanden terug bij mij in behandeling met de vraag of hij überhaupt een probleem had. Altijd een uitdaging en een valkuil om iemand geen probleem aan te praten. En helder te blijven over de behandelmotivatie. Toch was er lijdensdruk, Hidde wilde zijn verhaal kwijt en met een ander dan zijn (wijze!) echtgenote in gesprek.

Na 8 gesprekken, waarvan 3 op de heide, was de behandeling op een dood spoor gekomen voor mijn gevoel. We hadden naar zijn verleden gekeken, naar zijn drijfveren, zijn dromen, zijn klachten.
Hij wist heel goed waar zijn klachten vandaan kwamen, was bewust geworden van het keuzemoment waarop hij oude patronen kon doorbreken en toch veranderde zijn gedrag niet zichtbaar. Hoe nu verder?

 

Van leeg naar vol
Wij liepen en Hidde sprak. Hij verbaasde me. Ik had mijn observaties kenbaar gemaakt, hij had daar bevestigend op gereageerd. Maar zoals het zo vaak buiten gebeurt, waren er tijdens het lopen bepaalde inzichten bij hem ontstaan. Nieuw, verfrissend en eerlijk gezegd, ontroerend. Hij raakte me.

Terwijl we bijna op elkaar knalden omdat we beiden dezelfde diepe plas ontweken zei Hidde het volgende: “Ik besef dat ik hier als kind met je mee loop. Een kind dat op zoek is naar een luisterend oor, naar serieus genomen worden, gerespecteerd en erkend in zijn beleving. Toen ik bij jou kwam, was dat emmertje leeg. Als kind heb ik dit niet gekend. Tijdens onze gesprekken en discussies is mijn emmertje volgelopen. Ik voel me gezien, gerespecteerd en bevestigd. Ik heb de begeerde toestemming om te mogen zijn wie ik ben. Nu voelt het alsof ik het huis uit ga. Ik ben klaar om de wijde wereld in te trekken en te doen wat bij me past”.

 

Mogelijkheden
We hadden een paar keer gesproken over zijn innerlijk kind. En hoe die zich verhield tot zijn volwassene ik, met alle gevolgen van dien. Tijdens dit gesprek werd me duidelijk wat als een dood spoor aanvoelde. Zijn innerlijke kind, het kleine ik wat we allemaal ergens diep van binnen hebben, was eraan toe om te wereld te veroveren. Dus was er een probleem? Nee, met een voller emmertje zijn er alleen nog mogelijkheden. En tijdens onze laatste wandeling op de hei, werd dat gevoel geboren en gevoed.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Moeder & Dochter

“We zijn een beetje vroeg hoor, dus we gaan alvast wandelen”.

Mijn cliënt, ik noem haar verder Rosa, en haar moeder genoten al van de natuur terwijl ik nog even wat klusjes afmaakte. Zo begon onze wandeling afgelopen week. Niet wachtend in de wachtruimte, maar zelf de omgeving verkennen en ontspannen.

 

Afstand overbruggen
We hadden een dubbele sessie ingepland, want er was veel te bespreken. Anderhalf uur om kilometers afstand, generatiekloven en culturele verschillen te overbruggen.

De moeder van Rosa woont met de rest van het gezin in het buitenland, terwijl Rosa al langer dan een decennium zichzelf redt in Nederland. Met haar vader waren al de nodige misverstanden en verwachtingen besproken en een nieuwe focus afgesproken. Nu was met moeder de cirkel rond.

Zoals ik in het vorige blog al noemde, in mijn beleving maken wij deel uit van een geheel.

Een systeem. Ons lichaam is een systeem, relaties zijn een systeem, het gezin is een systeem, de maatschappij, een land, een continent, de aarde. Allemaal systemen. Een systeem werkt zo goed als zijn organen verbonden zijn. Neemt iedereen in een gezin zijn natuurlijke rol aan in verbinding met de anderen, dan is er rust. Het gezin functioneert, de gezinsleden ontwikkelen zich gezamenlijk en afzonderlijk en er is een balans. Tussen openheid en privé, tussen verdragen en grenzen stellen, tussen loslaten en  bijsturen.

 

Bekende rollen
Terwijl we met zijn drieën op pad zijn, neemt Rosa een voor haar bekende rol in. Ze uit haar onvrede en boosheid en daagt moeder uit om te reageren. Ik loop daarbij in het midden om te kijken wat dat oplevert in de interactie. Moeder overdenkt haar reactie terwijl ze welbedacht haar voeten neerzet. Ze is een wandelaar in hart en nieren zoals ze zelf vertelde.

Haar reacties zijn net zo kalm als haar voetstappen. Ik neem de rol van vertaler in hun gesprek aan. De behoeftes van dochter vertalen naar Rosa zelf en checken bij moeder hoe zij dat ziet. En andersom. Telkens van verwijten naar behoeften bewegen.

Van verwachtingen naar verlangens.

De wandeling verloopt speels omdat we soms achter elkaar moeten stappen op een smal heidepaadje. Als vanzelfsprekend komen de dames aan mijn weerszijden lopen. Dit lijkt de meest veilige opstelling te zijn.

Mocht het gesprek vastlopen, dan kan ik dit als een ingang gebruiken. Maar dat is helemaal niet nodig. Het gesprek verloopt organisch, net als de wandeling. Soms komen moeder en dochter letterlijk en figuurlijk dichter bij elkaar en soms is er weer een gids nodig. “Welk paadje nu?”. “Oh, zijn we hier al?!”. Ze leunen volledig op mijn oriëntatie en begeleiding. En die overgave is nodig om de weg te vinden door het natuurgebied, maar ook in hun relatie.

 

Herkennen, erkennen & verdragen
Er wordt geluisterd naar elkaar, er wordt gekeken naar de schoonheid van de natuur om ons heen, er wordt in mest gestapt en de moeilijke thema’s worden voor elkaar besproken en opgeruimd.

We sluiten de wandeling af met de conclusie: ” Wij zijn zelf verantwoordelijk voor onze behoeften. Om ze te herkennen, erkennen en verdragen”. Dat betekent dat kinderen behoeften hebben naar hun ouders toe die de ouders niet voor ze vervullen. En andersom. Als je daarover met elkaar kan praten, het liefst tijdens een wandeling :-), dan kun je het wellicht accepteren en loslaten. En anders is er altijd wel een Buitenspycholoog die met je mee kan lopen en even je gids kan zijn.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Gebroken takje…

“Zien we elkaar op de heide?” Zo begon ons gesprek vanochtend. Goed gekleed, loopschoenen aan en thermoskan thee mee.

Op koude dagen is dat voor beide gesprekspartners een welkom opwarmertje.

 

Oud trauma
Cliënte, fictieve naam Rebecca, loopt al een tijd met me mee. Verschillende thema’s hebben de revue gepasseerd, meerdere lagen hebben we aangeboord en tijdens de laatste drie sessies zijn we bij een jeugdtrauma aangekomen.

Dat gebeurt vaker tijdens mijn trajecten. Zodra we gaan wandelen, worden zware onderwerpen opeens bespreekbaar(der). Als ik dat check bij mensen, dan vertellen ze dat het gezamenlijk wandelen een soort nodige luchtigheid brengt om alles te bespreken. “Binnen komen die muren zo op me af en voel ik me zwaar en opgelaten als ik dit bespreek”, is 1 van de opmerkingen die ik hoor.

Rebecca had nooit gedacht weer over dit trauma te praten. Ze was er al eerder succesvol voor in behandeling geweest, maar lijkt nu een nieuwe ronde van verwerking in te gaan. Haar lichaam is verkrampt en pijnlijk en smeekt om loslaten en ontspannen. In het hier en nu. Ze weet eigenlijk al wat er speelt en ze weet ook al wat ze moet doen. Maar ze is ook zo gewend aan de vicieuze cirkel van angst, vermijding en pijn. Het verlangen naar warmte, liefde, veiligheid en rust, een basisverlangen van ons allemaal, wordt door haar lichaamsgeheugen geblokt.

Haar verdedigingscentrum, het ego, blijft vasthouden aan de eenzaamheid, onveiligheid en stress die zij en haar lichaam gekend hebben.

 

Anders bekijken
Wat doe je dan? Als je het allemaal al weet? Wat het probleem is, wat je zou moeten doen en denken. Dan maak je een wandeling. Alleen of met een therapeut. Je zet het allemaal op een rijtje. En je kijkt om je heen.

Dat deed Rebecca ook toen haar oog op een boom viel. Tussen de honderden bomen die er op en rondom de heide staan, zag zij deze boom. Hij stond daar maar met een mooie ronde kroon te staan. Het beeld van perfectie voor Rebecca. Zo zou zij eruit willen zien. Zelfstandig en fier, een trots geheel. Maar zo ziet zij zichzelf niet. Dit is haar fantasieboom, haar ideale ik.

We bekijken de boom van dichtbij. De onderste takken zijn heel dicht bij de grond. De andere takken groeien in alle richtingen. Net als zij. Geïnteresseerd in veel dingen in het leven, veel gedaan en uitgeprobeerd. “Toch breken mijn takken als iemand daar te hard mee omgaat”, merkt Rebecca op. Ik wijs haar op de gebroken takken van de boom. Die had ze niet eens gezien. ” Wacht even, die boom zit daar natuurlijk helemaal niet mee! Ik zou verwachten dat de boom al zijn takken zou laten zakken als iemand 1 tak breekt. Maar dat is niet zo! Dus dat hoef ik ook niet te doen. Als iemand 1 takje van me breekt dan hoef ik mijn kroon helemaal niet te laten zakken natuurlijk. Dan mag ik rouwen om het gebroken takje en weer doorgroeien, doorademen en blijven staan”.

 

Alleen NU
We lopen even verder in stilte. Er gaat veel door Rebecca heen, dat is voelbaar. Ze vraagt zich nog 1 ding af. “Maar wanneer kan ik dan eigenlijk beginnen met loslaten, veilig voelen en verbinden?”.
Het antwoord is nu. Er is geen ware reden om niet direct te beginnen met nee zeggen tegen iemand die over je grenzen gaat. Er is geen perfect moment wanneer iedereen er goed voor zit en lekker in zijn vel zit. Er is alleen nu. Als je je meer wilt voelen dan het gebroken takje, dan moet je gaan staan. En je gehele kroon tonen. De boom is geboren om precies dat te doen. En jij ook!

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov