Tag Archief van: #GGZ

Ouder 3.0

1 Reactie

Nieuwetijdskinderen, ADHD, hoog sensitiviteit, excellente klassen, leerlingen en scholen. Zomaar een greep uit de kreten waar je als ouder mee te maken krijgt. Het gemiddelde kind bestaat bijna niet meer.

Of hij ooit bestaan heeft laat ik maar in het midden. Het kind 3.0 is in ieder geval overal gesignaleerd.

Hoe zit het met de ouder 3.0?

 

Kwetsbaar

Veel van mijn buiten-gesprekken gaan uiteindelijk over de kinderen van mijn cliënten. Zodra ze zichzelf beter voelen en veranderingen in hun leven gaan doorvoeren, komt het thuisfront meer op de voorgrond te staan.

Vaak is de vraag hoe iemand beter voor zichzelf kan zorgen en tegelijkertijd een goede moeder of vader is en blijft. En hoe de eigen lessen doorgegeven kunnen worden aan de kids. Zodat zij niet zo hoeven te struggelen als hun ouders.

De vraag die ik altijd stel is: ” Wat voor moeder of vader had je willen zijn?”. En daar volgt vaak een emotioneel antwoord op.

Voorbij de rationalisaties (ik doe het volgens mij wel goed, want mijn kinderen gaan lekker), de vergelijkingen (ik ben een betere ouder dan dat ik heb gekend of mijn ouders waren zo goed daar kan ik niet aan tippen) en de voornemens (ik probeer ze meer van dit of dat mee te geven) komt de kwetsbaarheid aan bod. Er is niks kwetsbaarder dan een ouder zijn.

 

Natuur

Ik was voor de zwangerschap een belezen en wetenschappelijk georiënteerde moeder in spé. Niks liep volgens de theorieën en kennis die ik tot me had genomen en daarmee begon mijn zoektocht naar wat voor moeder ik kon zijn. Want de moeder die ik had willen zijn was ik niet. En alle boeken over het kind 3.0 konden die ideale ouder niet van me maken. In gesprekken met moeders kwam ik veel goedbedoelde oplossingen tegen, maar het ging nooit over de moeder die men had willen zijn. En vaak niet was.

Sinds ik het grootste gedeelte van de dag buiten en in de natuur ben kreeg ik mijn antwoorden. Ik had een altijd zachte, altijd serene, altijd rustige en begripvolle moeder willen zijn. Nooit boos, nooit ongeduldig, nooit gestrest en nooit onredelijk. De natuur liet me zien dat er een harde en vernietigende kracht in haar huist. En een tedere, accepterende, geduldige en liefdevolle kracht. Die moeiteloos in elkaar overgaan en elkaar aanvullen.

 

Inzicht

Al wandelend met mijn cliënten zagen we de stormschade, sneeuwschade en de impact van de droogte. We zagen het leven wat in de afgebroken stammen gewoon doorging in de vorm van insecten, paddestoelen en planten. De hei die na de regen toch weer groen en paars kleurde. Nu in de herfst, laten de meeste bomen in volledige overgave hun bladeren los en keren zich naar binnen voor de winter. Ze zien er dood uit, maar zijn het niet. Ze zijn in rust.

Ik liet dit inzicht een keer vallen tijdens een gesprek met een dierbare vriendin. Dat ik geen modelmoeder ben, maar meer een natuurmoeder. En ze verraste me. ” Natuurlijk, jij bent een leeuwenmoeder! Dat wist ik allang”.

Een leeuwenmoeder…en een ouder 3.0″

Wat voor ouder ben jij? En wat heeft de natuur jou daarin te leren?

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Verandering van het seizoen

 

Na een snikhete zomer startte september met onweer en wolkbreuken. Wandelingen met petjes, hoedjes, zonnebrand, veel water en sandalen maakten plaats voor regenkleding, paraplu’s, springen over grote plassen regenwater en regenbogen spotten.

Samen met mijn cliënten heb ik de natuur zien veranderen van droog en bruin naar vochtig groene en frisse vegetatie. De loomheid die in de lucht hing en afgedwongen werd door de hitte is omgebogen naar alert en met een stevige pas door de regen stappen.

Een ” werk aan de winkel” gevoel kleurt de wandelingen.

Natuurprocessen

Het sluit mooi aan bij de klussen die natuurmensen zoals boeren/telers/tuinders voor de boeg hebben. Van het oogsten van het laatste fruit en groenten tot het voorbereiden van de grond voor de winter. Voordat de kou alle groeiprocessen stil legt tot het voorjaar weer komt.

Op de hei zijn de reekalfjes alweer groter geworden en komen boven het hogere struikgewas uit. De nieuwe/jonge hooglanders die er grazen zijn alweer gewend aan de mensen die om ze heen bewegen op de fiets, step, te voet of te paard.
Tranen

De meeste gesprekken op de hei gaan nu over opruimen, ordenen en een plek geven.

Van oud zeer naar nieuw geleerde inzichten, van relaties naar keuzes maken en wensen uitspreken. In de regen worden makkelijker tranen vergoten is me opgevallen. Met alle eikels en kastanjes die op de grond liggen wordt sneller ons verzamelreflex aangewakkerd. Zowel de stekelige jasjes van de kastanjes als de gladde bruine huid prikkelen de zintuigen en maken abstracte onderwerpen zo toegankelijk. Praten over ons ego met als symbool de omhulsel van de kastanjes en over de ziel/hart/kern als de aardse en ronde kastanje zelf gaat zo makkelijk. Het is immers tastbaar.
Zichtbaar

Dat is één van de vele dierbare eigenschappen van de natuur. Het is tastbaar. Alles is met elkaar verbonden, alles heeft invloed op elkaar en het is zichtbaar en simpel. Geen dubbele bodems, angsten, schaamte of wraak. Het ontvangt wat er is en doet er zijn voordeel mee. Zo heeft de natuur de hitte verwerkt en nu verwerkt het de regen. Zichtbaar.

De kwetsbaarheid ervan is zichtbaar en de veerkracht evenzo.

Een fijne nazomer en een fijn begin van de herfst!  Vergeet niet dat we allemaal natuur zijn…

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

De Natuur als co-therapeut

 

“Tijdens dit traject met jou heb ik geleerd dat ik een keuze heb”.

Zo sloten we vandaag een traject van 6 wandelingen en 2 binnen sessies af.  “Het leven doet, mensen doen, dingen gebeuren. En ik kan kiezen wat mijn reactie daarop is. Het stuur in handen nemen en sturen. Ik weet dat het me niet altijd gaat lukken, maar ik weet wat me te doen staat”.

 

Hulpvraag

Soms is de hulpvraag van mensen pijnlijk en complex. Dan zitten er veel hobbels tussen het willen veranderen en loslaten van het oude en het gewend zijn aan vertrouwde automatische patronen. Mijn rol wisselt dan tussen een luisterend oor zijn, erkennen van het ervaren leed en samen zoeken naar de motivatie die nodig is voor werkelijk actief in therapie te geraken.

Soms zijn mensen helemaal klaar voor de verandering die nodig is. De hobbels die er zijn worden zelfstandig genomen. De aangereikte informatie wordt gretig opgenomen en eigen gemaakt. Mijn rol is dan meer reflecterend, confronterend en faciliterend.

 

De natuur

Dit zal voor elke behandelaar herkenbaar zijn denk ik. Maar wat is de rol van mijn co-therapeut, de natuur? Met een menselijke therapeut overleg je verbaal. Je hanteert wellicht dezelfde professionele denkkaders en gelooft in dezelfde interventies of niet. Je hebt een klik met elkaar of niet. Er komt een hoop denken, theorie en meningen bij kijken.

Dat werkt op de hei toch wel anders. De ene keer werk ik samen met een verregende en drassige heide. En de andere keer met een zonovergoten bevroren omgeving. Natuurlijk ben ik blijer met meer zon, maar de klik is er altijd. En discussiëren over het behandelplan of de juiste interventie is er niet bij. De natuur om ons heen is. Punt. Het heeft geen mening over ons of zichzelf, het maakt zich geen zorgen over mijn cliënt, hoeft geen administratie bij te houden en heeft een logische, consequente en terugkerende cyclus. In de winter is het stil, in het voorjaar een groei-explosie, in de zomer zinderend en loom en in de herfst winderig en vol oud blad.

 

Inspirerende collega

Het is een relaxte en inspirerende collega eigenlijk. En een hulpverlener. Dat vond mijn cliënt van vandaag ook.

Na een korte stiltewandeling waarin hij spullen verzamelde, stopten we op een beschutte plek voor een natuurwerk. Binnen de kortste keren had hij zijn leven vormgegeven met behulp van takken, stenen, dennenappels en aarde. De hele heide werd meegenomen in zijn beleving. Ik werd meegenomen in een verhaal over thuis zijn in het eigen huis en gezin, de tijd nemen om in de natuur te zijn en over standvastig en geaard staan in het leven. Zoals de grote witte kei die we tegenkwamen en niet mee konden slepen…

 

Er was overzicht. Acceptatie van hoe het is geweest en hoe het nu is. En een gevoel van keuzevrijheid. Zoals hij op de heide alles mocht kiezen om zijn leven mee vorm te geven, maar zich wel aan de natuurwetten te houden had. Denk aan een zware kei, maar ook de vorm van takken en ander biologisch materiaal die al bepaald is. Hij besefte dat hij zich niet druk hoefde te maken daarover, want daar hebben we geen controle over in het leven. Hij voelde wel de keuze om het te rangschikken zoals het voor hem het beste was op dat moment.

 

Ben jij eraan toe om de natuur als jouw (co)-therapeut te ontmoeten? Om eens vanuit een andere kader naar jezelf of je cliënten te kijken?

 

Wij horen het graag!

 

 

 

 

 

 

Onverwachte hulp

Weet jij nog wat de geur van ijs en ijzel is? Heb je onlangs nog bewust de warmte van de winterzon op je broek waargenomen? Vol ontzag naar een bevroren bos of heide gekeken? En tegelijkertijd een specht aan het werk gehoord ergens ver boven je hoofd?

Winterversie
Twee weken terug, mochten de wandelingen plaatsvinden in een bevroren landschap. Meestal met een warm zonnetje. We hebben ons vergaapt aan de schittering van de heide, overdekt met ontelbare tijdelijke diamantjes van ijs. Unaniem besloten dat we de zonnige route gingen lopen om zoveel mogelijk licht en warmte op te zuigen. En de winterversie van de eerder beschreven zintuigenwandeling veelvuldig gedaan. Want dan arriveer je echt, ben je echt waar je lichaam ook is.

Als Buitenpsycholoog ontmoet ik zoveel mooie mensen. Ze weten eigenlijk wel waar de schoen wringt en vaak ook nog wat ze zouden moeten doen en laten. En anders komen we daar samen achter. Maar dan? Hoe zet je cognitief weten om in fysiek, psychisch en zelfs spiritueel weten? Oftewel, hoe zet je weten om in voelen, waarnemen en doen? Zodat het goed en kloppend voelt en de moeite waard is om al je oude disfunctionele, maar o zo vertrouwde patronen overboord te gooien.

Natuurwerk
Dan moet je het ervaren! Zodoende kwamen een cliënte, Mirjam, en ik tot het maken van een natuurwerk/schilderij. Na een korte wandeling in stilte waarbij zij de opdracht had om iets wat haar aantrok mee te nemen voor haar natuurwerk. We gingen in het zonnetje zitten en zij legde me uit wat haar meegenomen groene tak voor haar betekende. Al pratend en onderzoekend werd er nog een droge tak bijgepakt en een dennenappel. We bleven hangen bij haar droge tak. Daar zat iets vast, emotioneel gesproken dan. Waar de groene tak stond voor verbinding met anderen, levenskracht en samenzijn als onderdeel van het grote geheel, werd de droge tak speciaal gemaakt en voelde kwetsbaar voor Mirjam. Het kon namelijk stuk en was ingewikkeld opgebouwd.

Hondje
We waren zo gefocust op het ingewikkelde verhaal over de droge tak dat we het kleine vriendelijke hondje niet zagen. Pas toen hij een stuk van die tak afbeet, ons trots aankeek, het weggooide en weer terugrende naar zijn baasje, ontwaakten we. Letterlijk. “Zo, dat is ook weer opgelost!” zei Mirjam, voordat we in lachen uitbarsten. De tranen van frustratie en gemis maakten plaats voor tranen van opluchting. Ja, dat was het! Door zichzelf als onderdeel van het geheel te zien, tak nummer 1, kon ook die liefdesrelatie opgenomen worden in het geheel van relaties. Minder isolatie, minder eenzaamheid en minder ingewikkeld.

Relaties
Hoezo is een liefdesrelatie anders dan andere relaties? Waarom moet er zoveel druk op staan? Je hangt je hele levensgeluk toch ook niet aan een vriendschap? Of verwacht dat een vriend of vriendin je ALLES kan geven wat je nodig hebt? Mag het ook luchtig blijven? Meegroeien met jou? Of juist losgelaten worden als het niet meer meegroeit…

Ik nam afscheid van een paar stralende ogen bij de ingang van de heide. Dank je wel hondje voor je interventie! Zo weet je nooit wat er kan gebeuren in de natuur. Het is net zo dynamisch en eigen als het leven zelf. Het leven als stromend geheel en niet als gefragmenteerde delen van een statische en niet passende puzzel. En deze sessie met wat extra hulp van de natuur!

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Bescherming

0 Reacties

 

Wie beschermt jou eigenlijk?
Denk jij dan aan een persoon? Je ouders, je partner, je gezin, je vrienden?

De meeste mensen wel denk ik.
Vandaag stond deze vraag centraal tijdens mijn wandelingen met cliënten.

 

Het was niet mijn intentie om iedereen dezelfde vraag te stellen. Het ontstond.

Op de een of andere manier werkt dat soms zo tijdens mijn wandelingen. Is het de grootsheid van de natuur die uitnodigt tot zulke beschouwende levensvragen? Maakt het samen lopen van hetzelfde pad het makkelijker om moeilijke vragen te stellen en te beantwoorden? Of speelt hier het prachtige synchroniciteit concept van Jung een rol?

(voor meer info daarover zie www.nieuwetijdskind.com).

 

Hechten

We hechten ons aan mensen, dieren, spullen en plekken. Dat hoort bij onze sociale genen, we zijn tenslotte kuddedieren. Om een gemeenschap te vormen heb je hechting nodig, het is de lijm tussen mensen. Het is dan ook niet meer dan logisch dat we ons beschermd weten door bepaalde mensen in ons leven. En als die mensen wegvallen of er überhaupt niet zijn, dan is het overleven geblazen. Dan kunnen we ons kwetsbaar, eenzaam en ontheemd voelen.

Voordat onze beschermers wegvallen, denken wij dat het leven op zou houden als zij er niet meer zouden zijn. En wanneer dat toch gebeurt, ontdekken we dat het leven gewoon doorgaat. We hebben de keus om in die eenzaamheid te blijven zitten of ons af te sluiten voor de kwetsbaarheid. Of we kunnen elders naar bescherming zoeken.

 

Zingevingsvragen

Dit zie ik als een onderdeel van ons zingevingsproces in het leven. Om antwoord te krijgen op de vragen: “Wat doe ik hier?”, ” Wat is het doel van het/mijn leven?” “Wat heeft het allemaal voor zin?” enz. Vroeger voorzag de kerk mensen van antwoorden op deze vragen.
Tijdens het industrialisatietijdperk verloor de kerk die rol aan keiharde materie en aan de wetenschap. Opeens geloofde men alleen nog wat vastgehouden, gekocht of onderzocht kon worden. Evidence based mental health deed zijn intrede in therapieland. Als je maar een bepaalde techniek goed toepaste dan maakte je iemand weer beter.
Inmiddels wint de spirituele zoektocht van mensen ondersteund door een gezonde lifestyle van bewegen en gezond eten terrein op dit vlak. Als we gezond eten, voldoende bewegen en aan zelfontwikkeling doen dan worden we gelukkig(er).

Maar als mensen, ons gezin, gezond eten, yoga of spullen ons niet altijd kunnen beschermen, hoe zit dat dan? Als programma’s, instanties, carrières en geld ons niet gelukkig maken en de rust geven waar we naar zoeken.
Mogen we beschermd worden en gelukkig zijn misschien in een ander daglicht zien?
Niet het voorkomen van alle slechte dingen en pijn in ons leven, maar ons ondersteunen om die slechte dingen en die pijn te kunnen verdragen en verwerken? Geen kant en klare antwoorden en garanties, maar precies dat aanreiken wat we nodig hebben om ons eigen pad te lopen? Om niet verleid te worden tot wanhopige pogingen perfect te zijn of het juiste te doen volgens jezelf of anderen, maar te leren ontdekken wie je nou eigenlijk bent door dingen te doen en te ervaren wat jou blij maakt?

 

Gevoelig onderwerp

Kunnen we ons overgeven aan een ongrijpbare vorm van bescherming? Aan een soort liefdevolle aanwezigheid die er altijd is, weet wat goed voor je is en je nooit beoordeeld?

Maar wel stug datgene blijft aanbieden wat jij nodig moet ervaren om iets te starten, stoppen of veranderen. Voor veel van mijn cliënten is dit een gevoelig onderwerp. En het mooie aan gevoelige onderwerpen is dat eenmaal aangesneden, ze de mooiste juwelen prijsgeven van iemand. Er worden geheime overtuigingen gedeeld waar men zich niet snel over uit zou laten. En zo staan we dan niet meer stil bij alleen problemen of pijn, maar bij iemand zijn sprankje hoop, zijn hartewens, zijn innerlijke rijkdom. Met de nodige humor, omdat er altijd wel een bijna struikel of- glijpartij van mijn kant ingebracht wordt tijdens de wandeling.

 

Overgeven en vertrouwen

Dus hoe voelt dat nu voor jou? Het idee dat er iets is wat jou beschermt als al je andere bescherming in de soep valt? Iets waar je hulp aan mag vragen als je het echt niet meer weet? En dan alleen nog maar hoeft te luisteren, kijken en voelen. Bewust waarnemen. En dan kiezen en doen. Of juist laten.
Op de hei gisteren schaamde niemand zich ervoor eens goed bij deze vraag stil te staan.

Het mee te nemen naar huis en het maar een tijdje uit te proberen.

Overgeven, vertrouwen, hulp vragen en kunnen ontvangen. Want waarom zou je iets geloven wat je zelf niet hebt ervaren? Let op, het vergt wel dat je er open voor staat en het een paar weken elke dag probeert. Eigenlijk net als iedere andere training, medicijn of voornemen.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

State of Mind (gastblog)

Deze keer een gastblog van Sophie! Lees hoe zij wandeltherapie zelf ervaart..

Hoofd draait overuren
Wandeltherapie is voor mij altijd erg welkom als activiteit. Of ik nou moe of energiek ben, het geeft me iedere keer wel iets om op de hei te zijn en wat meer één te worden met de omgeving.
Vandaag is het bij uitstek een goed moment om te gaan wandelen, omdat ik mijn geest de afgelopen week behoorlijk heb uitgeput met piekeren. Samen lopen we over de hei in een rustig tempo. Het is niet zo koud, geen harde wind, alleen wat mist – een vredige setting. Mijn hoofd heeft de voorgaande dagen overuren gedraaid omdat ik met mijn gedachten probeerde te anticiperen op de toekomst. Door allerlei mogelijke scenario’s na te gaan die ik kon verwachten, creëerde ik voor mezelf de illusie dat ik de boel meer onder controle had. Maar ik werd eigenlijk juist doodmoe van deze hersenspinsels en heb nu enorm behoefte aan rust, zelfliefde en luchtigheid.

Kudde hooglanders
We bespreken hoe ik soms terugverlang naar mijn kindertijd vanwege de speelsheid, de onschuld, het dromen en luchtigheid. Mijn moeder herinnerde me laatst nog aan de tijd dat ik als kind achterop de fiets hardop allerlei zelf verzonnen liedjes zong, zonder enkele schaamte. Mijn vader herinnert zich vooral hoe ik door de tuin kon dansen en zingen met een sarong om mijn schouders als cape.. Ik was geen angstig of al te serieus kind. Wel zat ik veel in mijn eigen wereld, die speels en dromerig was. Vandaag de dag zit ik nog steeds veel in mijn eigen wereld, maar dat gaat soms ook gepaard met veel serieusheid en angst. Inmiddels weet ik heel goed dat piekeren me niet verder helpt, maar soms lukt het me niet om uit mijn hoofd te komen.
Tijdens dit gesprek lopen we tegen een kudde Schotse Hooglanders aan die ons het pad versperren.
We blijven even staan om ze te bekijken en Irina wijst me erop hoe aards ze zijn. Ze leven op en van de aarde en dat maakt indruk op me. Het is een kleine kudde die staat te grazen – autonoom (op afstand van elkaar), maar toch duidelijk samen in een groep. De uitstraling van deze dieren is het absolute tegenwicht van mijn state of mind; in het leven staan vanuit mijn hoofd, waar zij duidelijk in het lichaam zitten en aan het léven zijn. Ze staan te grazen en te ‘zijn’ in alle rust en het lijkt alsof niets hen op de kast zou kunnen krijgen. Het confronteert me met mijn manier van leven; dat ik eigenlijk weinig bezig ben met ‘zijn’ in het hier en nu. Maar wat zou ik graag de rust ervaren die de kudde uitstraalt.

Wat een vrijheid!
We lopen verder en bespreken hoe ik meer in het hier en nu kan zijn. Een mogelijke situatie geeft me onrust in mijn buik en hoofd en ik vind het moeilijk om dat uit mijn gedachten te krijgen – ook al weet ik met mijn verstand al wel dat mijn stress reactie niet nodig is. We doen samen een meditatie om te aarden van een minuut of 4 waarbij ik alles waarneem om me heen. Hoe mijn voeten de grond raken, welke kleuren de omgeving heeft, de geuren die op me af komen, wat de hei me nu biedt. Ik adem een paar keer goed in en uit. Vervolgens stelt Irina me dezelfde situatie voor en ik krijg zowaar geen stress reactie. Mijn reactie is nu simpelweg; als zich dat voordoet, dan ga ik toch gewoon weg? Terwijl ik het zeg krijg ik een grote glimlach op mijn gezicht, waarna ik meteen vervolg met ‘maar zo makkelijk kan het toch niet zijn??’. Wel dus. Mijn hoofd (ego) is gepikeerd, maar ik jubel – wat een vrijheid.. wat een rust!
Waar de discussie zich eerst alleen in mijn hoofd afspeelde, doet mijn lichaam nu ook mee – en dat scheelt alles. Natuurlijk betekent deze ervaring ook weer niet dat mijn hele leven nu voorgoed veranderd is, ik ben heus niet van al mijn ongunstige gedachten af. Maar ik heb wel een tool gebruikt die me in de toekomst kan helpen om meer te aarden als ik vastzit in mijn hoofd.

Leren vertrouwen
Tot slot geef ik aan te worstelen met het loslaten van mijn hoofd (gedachten) als algemeen houvast in het leven. Alle psychologische kennis, analyses en relativerende gedachten waren tot nu toe mijn hek waar ik me aan vast kon houden als het wat harder ging waaien in mijn leven. Nu ik al een tijdje in een proces zit waarin ik mijn hoofd als houvast loslaat en meer op mijn lichaam en gevoel mag vertrouwen, stuit ik af en toe nog op angst. Als er iets gebeurt in mijn leven wat me raakt ben ik namelijk gewend om daar een grondige analyse op los te laten en op basis daarvan doorleef ik mijn houding ten opzichte van deze gebeurtenis. Maar dat kost veel energie en je kunt daarnaast ook vaak een speelbal worden van je gedachten, aangezien deze niet ‘waar’ zijn en ook per dag weer kunnen verschillen.
Op mijn gevoel vertrouwen en meebewegen met de stroom van het leven is eng, maar geeft wel veel meer rust. Het vergt vooral vertrouwen. Vertrouwen in het leven, vertrouwen in mezelf, vertrouwen in het universum, vertrouwen in het hier en nu.

We eindigen onze wandeling bij het beginpunt en daar komen we weer een Schotse Hooglander tegen. Maar deze is alleen en bevindt zich op een kruispunt waar veel wandelaars en fietsers langskomen, naar mijn idee geen veilige plek om te grazen. Het dier lijkt zich echter helemaal niet druk te maken om de omgeving. Logisch eigenlijk, bedenk ik me, want de wandelaars en fietsers vormen geen gevaar.
Zo wil ik ook zijn. Oh wat zou ik graag net als die relaxte Schotse Hooglander zijn, heerlijk!
De behoefte om het dier te benaderen en te ontdekken wat er dan gebeurd komt in me naar boven, graag zou ik contact met hem of haar maken. Irina vindt dat helemaal geen aanlokkelijk idee en we lachen even om het verschil in onze behoeften.

Wat het leuke is van een wandeling op de hei, is dat de onderwerpen die we bespreken altijd in levende vormen voorbij komen, mits je goed kijkt. We hadden niet stil hoeven staan bij de Schotse Hooglanders. Maar door dat wel te doen zag ik dat mijn behoefte aan rust, kracht en geaardheid tastbaar voor me stond.
Bijzonder toch?

De Buitenpsychologen 2018/gastblog Sophie

De weg naar behoeften

 

Naast het feit dat het best wel koud was op de heide, viel het me ook op dat er steeds meer mannen meewandelen. Een mannelijke cliënt noemde het tijd voor zichzelf: me-time. Dat werd bevestigd door andere mannelijke cliënten.

Samen stevig doorstappen, met aandacht voor het pad waarover we liepen, omdat het best glibberig was na al die regen.

 

man-vrouw

En is het nu heel anders voor mij als wandeltherapeut om met een mannelijke cliënt de hei op te gaan? Een beetje wel. Met mijn vrouwelijke cliënten wordt er meer gepraat. En dat voelt dan heel natuurlijk. Veel mannelijke cliënten merken op dat ze normaal niet zoveel over zichzelf spreken. Er valt ook vaker een stilte. Of we staan met regelmaat stil.

 

Nu is dit geen blog waarin de verschillen tussen mannen en vrouwen uitgemeten worden. Op het niveau van behoeften zijn we namelijk behoorlijk hetzelfde. De behoefte aan vrijheid, om nee te zeggen, om volledig jezelf te zijn en jezelf op de wereld neer te zetten. De behoefte om gezien te worden, erkend, gewaardeerd, geliefd. De behoefte aan veiligheid, fysiek en emotioneel.

 

Zelfde behoeften, andere vormen

Dat realiseerde ik me onderweg naar huis, na drie prachtige wandelingen. Zelfde route, andere vorm, zelfde behoeften.

Mijn eerste cliënt beleefde het bos als treurig. Later besefte ze dat die treurigheid als eenzaamheid voelde en van haar zelf was. Als we goed keken naar de interactie tussen de bomen die bijna al hun blad kwijt waren en hun omgeving, dan zagen we gemeenschappelijkheid.  Geen spoor van eenzaamheid. Het blad moest wijken voor de winter en ten behoeve van de wortelgroei die in de herfst optreedt. Wat aan de bovenkant dood en kaal uitzag was druk aan het groeien en oersterk onder de oppervlakte. Dat wilde cliënte ook voelen, kracht en verbinding.

 

Letting go

De tweede afspraak ging veel meer over het loslaten van het geconditioneerde zelf of het ego. Die stem die je onophoudelijk waarschuwt voor het gevaar van dingen anders doen dan het hoort. ‘Dan blijf je alleen over, dan vinden mensen je raar en wordt iedereen boos op je’. Maar als het leven zwaar wordt en je moet vechten voor je gezin en je eigen kwaliteit van leven, dan bied je die onaardige stem eerder het hoofd. Dan ben je bereid om al die angstgedachten los te laten en naar de kern terug te keren. ‘Wat heb ik nodig? ECHT nodig?’ Het antwoord was tijdens dit gesprek stilte en rust en het verlaten bos resoneerde volledig met die behoefte.

 

Stiltewandeling tot de kern

Ik sloot de dag af met een stiltewandeling. Een gesprek wat heel cognitief begon, eindigde midden op een open plek in het bos, luisterend naar de regendruppels. Naar de vogels en in de verte vliegtuigen. Daarna verliep het gesprek organischer, meer vanuit gevoel en kwetsbaarheid. Spijt kon uitgesproken worden, verlangens geformuleerd en verhalen uitgebeeld met behulp van de natuur om ons heen. In het donkere bos met de donkere bomen was het verlangen naar licht, openheid en vrijheid voelbaar. En de plek die het meest licht en open was, een zandvlakte, was door het toedoen van een hek met prikkeldraad, onbereikbaar. Confronterend en helder. Vooral omdat er verderop een poort in het hek zat wat toegang verschafte tot die open plek. De vraag was waar die poort zat in zijn dagelijks leven. En zoals altijd beantwoordde cliënt die belangrijke vraag zelf. Hij had al besloten om een deur dicht te doen in zijn zakelijk leven om weer toegang te krijgen tot datgene wat goed voelde voor hem. Tot het lichte en open gevoel. Tot de kern.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

De wereld veroveren

Een half uurtje te laat kwam mijn cliënt, verder Hidde genoemd, de heide op snellen.

Vele excuses later stapten we stevig over de verregende paden om warm te blijven.
Of om warm te worden voor mij dan, na een half uurtje wachten. Waarom dat geen punt is? Omdat ik lekker buiten ben. Ik heb de zon vele kleuren zien aannemen terwijl het achter de bomen zakte.
Een galopperend paard bewonderd en een schuilplek voor de wind gezocht. En voorbereid op een lastig gesprek.

 

Dood spoor
Hidde kwam 5 maanden terug bij mij in behandeling met de vraag of hij überhaupt een probleem had. Altijd een uitdaging en een valkuil om iemand geen probleem aan te praten. En helder te blijven over de behandelmotivatie. Toch was er lijdensdruk, Hidde wilde zijn verhaal kwijt en met een ander dan zijn (wijze!) echtgenote in gesprek.

Na 8 gesprekken, waarvan 3 op de heide, was de behandeling op een dood spoor gekomen voor mijn gevoel. We hadden naar zijn verleden gekeken, naar zijn drijfveren, zijn dromen, zijn klachten.
Hij wist heel goed waar zijn klachten vandaan kwamen, was bewust geworden van het keuzemoment waarop hij oude patronen kon doorbreken en toch veranderde zijn gedrag niet zichtbaar. Hoe nu verder?

 

Van leeg naar vol
Wij liepen en Hidde sprak. Hij verbaasde me. Ik had mijn observaties kenbaar gemaakt, hij had daar bevestigend op gereageerd. Maar zoals het zo vaak buiten gebeurt, waren er tijdens het lopen bepaalde inzichten bij hem ontstaan. Nieuw, verfrissend en eerlijk gezegd, ontroerend. Hij raakte me.

Terwijl we bijna op elkaar knalden omdat we beiden dezelfde diepe plas ontweken zei Hidde het volgende: “Ik besef dat ik hier als kind met je mee loop. Een kind dat op zoek is naar een luisterend oor, naar serieus genomen worden, gerespecteerd en erkend in zijn beleving. Toen ik bij jou kwam, was dat emmertje leeg. Als kind heb ik dit niet gekend. Tijdens onze gesprekken en discussies is mijn emmertje volgelopen. Ik voel me gezien, gerespecteerd en bevestigd. Ik heb de begeerde toestemming om te mogen zijn wie ik ben. Nu voelt het alsof ik het huis uit ga. Ik ben klaar om de wijde wereld in te trekken en te doen wat bij me past”.

 

Mogelijkheden
We hadden een paar keer gesproken over zijn innerlijk kind. En hoe die zich verhield tot zijn volwassene ik, met alle gevolgen van dien. Tijdens dit gesprek werd me duidelijk wat als een dood spoor aanvoelde. Zijn innerlijke kind, het kleine ik wat we allemaal ergens diep van binnen hebben, was eraan toe om te wereld te veroveren. Dus was er een probleem? Nee, met een voller emmertje zijn er alleen nog mogelijkheden. En tijdens onze laatste wandeling op de hei, werd dat gevoel geboren en gevoed.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Moeder & Dochter

“We zijn een beetje vroeg hoor, dus we gaan alvast wandelen”.

Mijn cliënt, ik noem haar verder Rosa, en haar moeder genoten al van de natuur terwijl ik nog even wat klusjes afmaakte. Zo begon onze wandeling afgelopen week. Niet wachtend in de wachtruimte, maar zelf de omgeving verkennen en ontspannen.

 

Afstand overbruggen
We hadden een dubbele sessie ingepland, want er was veel te bespreken. Anderhalf uur om kilometers afstand, generatiekloven en culturele verschillen te overbruggen.

De moeder van Rosa woont met de rest van het gezin in het buitenland, terwijl Rosa al langer dan een decennium zichzelf redt in Nederland. Met haar vader waren al de nodige misverstanden en verwachtingen besproken en een nieuwe focus afgesproken. Nu was met moeder de cirkel rond.

Zoals ik in het vorige blog al noemde, in mijn beleving maken wij deel uit van een geheel.

Een systeem. Ons lichaam is een systeem, relaties zijn een systeem, het gezin is een systeem, de maatschappij, een land, een continent, de aarde. Allemaal systemen. Een systeem werkt zo goed als zijn organen verbonden zijn. Neemt iedereen in een gezin zijn natuurlijke rol aan in verbinding met de anderen, dan is er rust. Het gezin functioneert, de gezinsleden ontwikkelen zich gezamenlijk en afzonderlijk en er is een balans. Tussen openheid en privé, tussen verdragen en grenzen stellen, tussen loslaten en  bijsturen.

 

Bekende rollen
Terwijl we met zijn drieën op pad zijn, neemt Rosa een voor haar bekende rol in. Ze uit haar onvrede en boosheid en daagt moeder uit om te reageren. Ik loop daarbij in het midden om te kijken wat dat oplevert in de interactie. Moeder overdenkt haar reactie terwijl ze welbedacht haar voeten neerzet. Ze is een wandelaar in hart en nieren zoals ze zelf vertelde.

Haar reacties zijn net zo kalm als haar voetstappen. Ik neem de rol van vertaler in hun gesprek aan. De behoeftes van dochter vertalen naar Rosa zelf en checken bij moeder hoe zij dat ziet. En andersom. Telkens van verwijten naar behoeften bewegen.

Van verwachtingen naar verlangens.

De wandeling verloopt speels omdat we soms achter elkaar moeten stappen op een smal heidepaadje. Als vanzelfsprekend komen de dames aan mijn weerszijden lopen. Dit lijkt de meest veilige opstelling te zijn.

Mocht het gesprek vastlopen, dan kan ik dit als een ingang gebruiken. Maar dat is helemaal niet nodig. Het gesprek verloopt organisch, net als de wandeling. Soms komen moeder en dochter letterlijk en figuurlijk dichter bij elkaar en soms is er weer een gids nodig. “Welk paadje nu?”. “Oh, zijn we hier al?!”. Ze leunen volledig op mijn oriëntatie en begeleiding. En die overgave is nodig om de weg te vinden door het natuurgebied, maar ook in hun relatie.

 

Herkennen, erkennen & verdragen
Er wordt geluisterd naar elkaar, er wordt gekeken naar de schoonheid van de natuur om ons heen, er wordt in mest gestapt en de moeilijke thema’s worden voor elkaar besproken en opgeruimd.

We sluiten de wandeling af met de conclusie: ” Wij zijn zelf verantwoordelijk voor onze behoeften. Om ze te herkennen, erkennen en verdragen”. Dat betekent dat kinderen behoeften hebben naar hun ouders toe die de ouders niet voor ze vervullen. En andersom. Als je daarover met elkaar kan praten, het liefst tijdens een wandeling :-), dan kun je het wellicht accepteren en loslaten. En anders is er altijd wel een Buitenspycholoog die met je mee kan lopen en even je gids kan zijn.

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov

Gebroken takje…

“Zien we elkaar op de heide?” Zo begon ons gesprek vanochtend. Goed gekleed, loopschoenen aan en thermoskan thee mee.

Op koude dagen is dat voor beide gesprekspartners een welkom opwarmertje.

 

Oud trauma
Cliënte, fictieve naam Rebecca, loopt al een tijd met me mee. Verschillende thema’s hebben de revue gepasseerd, meerdere lagen hebben we aangeboord en tijdens de laatste drie sessies zijn we bij een jeugdtrauma aangekomen.

Dat gebeurt vaker tijdens mijn trajecten. Zodra we gaan wandelen, worden zware onderwerpen opeens bespreekbaar(der). Als ik dat check bij mensen, dan vertellen ze dat het gezamenlijk wandelen een soort nodige luchtigheid brengt om alles te bespreken. “Binnen komen die muren zo op me af en voel ik me zwaar en opgelaten als ik dit bespreek”, is 1 van de opmerkingen die ik hoor.

Rebecca had nooit gedacht weer over dit trauma te praten. Ze was er al eerder succesvol voor in behandeling geweest, maar lijkt nu een nieuwe ronde van verwerking in te gaan. Haar lichaam is verkrampt en pijnlijk en smeekt om loslaten en ontspannen. In het hier en nu. Ze weet eigenlijk al wat er speelt en ze weet ook al wat ze moet doen. Maar ze is ook zo gewend aan de vicieuze cirkel van angst, vermijding en pijn. Het verlangen naar warmte, liefde, veiligheid en rust, een basisverlangen van ons allemaal, wordt door haar lichaamsgeheugen geblokt.

Haar verdedigingscentrum, het ego, blijft vasthouden aan de eenzaamheid, onveiligheid en stress die zij en haar lichaam gekend hebben.

 

Anders bekijken
Wat doe je dan? Als je het allemaal al weet? Wat het probleem is, wat je zou moeten doen en denken. Dan maak je een wandeling. Alleen of met een therapeut. Je zet het allemaal op een rijtje. En je kijkt om je heen.

Dat deed Rebecca ook toen haar oog op een boom viel. Tussen de honderden bomen die er op en rondom de heide staan, zag zij deze boom. Hij stond daar maar met een mooie ronde kroon te staan. Het beeld van perfectie voor Rebecca. Zo zou zij eruit willen zien. Zelfstandig en fier, een trots geheel. Maar zo ziet zij zichzelf niet. Dit is haar fantasieboom, haar ideale ik.

We bekijken de boom van dichtbij. De onderste takken zijn heel dicht bij de grond. De andere takken groeien in alle richtingen. Net als zij. Geïnteresseerd in veel dingen in het leven, veel gedaan en uitgeprobeerd. “Toch breken mijn takken als iemand daar te hard mee omgaat”, merkt Rebecca op. Ik wijs haar op de gebroken takken van de boom. Die had ze niet eens gezien. ” Wacht even, die boom zit daar natuurlijk helemaal niet mee! Ik zou verwachten dat de boom al zijn takken zou laten zakken als iemand 1 tak breekt. Maar dat is niet zo! Dus dat hoef ik ook niet te doen. Als iemand 1 takje van me breekt dan hoef ik mijn kroon helemaal niet te laten zakken natuurlijk. Dan mag ik rouwen om het gebroken takje en weer doorgroeien, doorademen en blijven staan”.

 

Alleen NU
We lopen even verder in stilte. Er gaat veel door Rebecca heen, dat is voelbaar. Ze vraagt zich nog 1 ding af. “Maar wanneer kan ik dan eigenlijk beginnen met loslaten, veilig voelen en verbinden?”.
Het antwoord is nu. Er is geen ware reden om niet direct te beginnen met nee zeggen tegen iemand die over je grenzen gaat. Er is geen perfect moment wanneer iedereen er goed voor zit en lekker in zijn vel zit. Er is alleen nu. Als je je meer wilt voelen dan het gebroken takje, dan moet je gaan staan. En je gehele kroon tonen. De boom is geboren om precies dat te doen. En jij ook!

 

De Buitenpsychologen/Irina Poleacov